De klinische verloskunde van ziekenhuis De Sionsberg wordt op 1 mei 2013 gesloten. Dit zijn bestuursvoorzitter Diana Monissen van zorgverzekeraar De Friesland en bestuursvoorzitter Johan Wagenaar van De Sionsberg maandagavond na overleg in Zwolle overeengekomen.
Daarmee krijgen De Sionsberg en de andere stakeholders bijna een jaar de tijd om een toekomstbestendig antwoord op de sluiting van de klinische verloskunde in Dokkum te ontwikkelen. Voorwaarde is wel dat ook de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) akkoord gaat met de sluitingstermijn die De Sionsberg en De Friesland overeen gekomen zijn. Daarnaast is het van belang dat het ministerie van VWS ook komend jaar bereid is een kleinschaligheidstoeslag te betalen. Deze bijdrage is nodig om de voortzetting van de activiteiten op het gebied van de klinische verloskunde te kunnen bekostigen en transitiekosten te dekken.
Kritiek
Interim-bestuursvoorzitter Wagenaar maakte medio mei nog bekend geen andere mogelijkheid te zien dan de klinische verloskundige zorg op 1 augustus te staken. Volgens Wagenaar restte het ziekenhuis geen andere mogelijkheid dan sluiting op korte termijn na kritiek van De Friesland en de IGZ op de door De Sionsberg ontwikkelde alternatieve scenario’s.
Armslag
In Zwolle liet Wagenaar weten de klinische verloskunde bij voorkeur langer open te houden, mits financieel en moreel geruggensteund door De Friesland. Om een duurzame oplossing mogelijk te maken, bleek Monissen bereid het ziekenhuis meer armslag te geven. Volgens Wagenaar en Monissen biedt de nieuwe sluitingstermijn voldoende ruimte om gezamenlijke afspraken te maken over de nieuwe inrichting van de geboortezorg in Noordoost Friesland. Deze nieuwe inrichting moet meer dan voorheen gebaseerd zijn op het concept van ketenzorg. Dit vergt duidelijke afspraken tussen de verschillende zorgaanbieders.
Inbedding
De ruimere tijdspanne betekent onder meer dat deze afspraken kunnen worden ingebed in het provinciebrede overleg over de herinrichting van de Friese ziekenhuiszorg, dat onder de noemer Friesland Voorop de komende maanden zijn beslag krijgt. Ook komt er de komende maanden meer duidelijkheid over de voorgenomen fusie tussen De Sionsberg en ziekenhuis Nij Smellinghe in Drachten. De bij de geboortezorg betrokken maatschappen krijgen dankzij de overeenkomst meer tijd om zich in de nieuwe situatie in te werken.
Illusie
De overeenkomst tussen de bestuurders betekent niet dat de kritiek op de voorgenomen sluiting van de klinische verloskunde binnen De Sionsberg is verstomd. De gynaecologen en verloskundigen in Dokkum denken nog altijd dat kwalitatief verantwoordde zorgverlening met behoud van klinische functies in de toekomst mogelijk is. Volgens zowel Monissen als Wagenaar alsmede het expertpanel dat in Zwolle zijn bevindingen presenteerde is dit een illusie. Door het dalende aantal zwangerschappen in de regio staan zowel de kwaliteit als de economische levensvatbaarheid onder steeds grotere druk. Bovendien is de afdeling door de geringe omvang ook vanuit arbeidsmarktoptiek uiterst kwetsbaar. Volgens sommige betrokkenen worden deze argumenten louter gebruikt om andere scenario’s dan sluiting van tafel te vegen. Om deze reden ging actiecomité Red De Sionsberg niet in op de uitnodiging om aanwezig te zijn bij de bijeenkomst in Zwolle.
Compromis
Tijdens het overleg in Zwolle leken de stemmen op bestuurlijk front aanvankelijk ook te staken. Wagenaar wilde fiat van De Friesland om de klinische verloskunde tot 1 januari 2014 open te houden. Monissen wilde in eerste instantie niet verder gaan dan 1 januari 2013. De compromisdatum van 1 mei biedt volgens Wagenaar echter voldoende ruimte om een alternatief uit te lijnen en dit aan zowel personeel als patiënten te communiceren.
Experts
De afspraken over de nieuwe sluitingstermijn in Zwolle volgden op een presentatie van het expertpanel, bestaande uit wetenschappers en deskundigen op het gebied van de perinatale zorg. Het panel presenteerde enkele algemene criteria waar adequate geboortezorg aan zou moeten voldoen. Daarbij ging het ondermeer over de inkleding van de ketensamenwerking, minimale volumes voor kwalitatief verantwoorde verloskundige zorg en maximale aanrijdtijden.
Beeldvorming
Daarnaast uitte het expertpanel kritiek op de beeldvorming in de media. Volgens het panel is ten onrechte te indruk gewekt dat verloskunde volledig uit Dokkum verdwijnt, terwijl het in het werkelijkheid alleen de klinische functies betreft. “Dokkum gaat niet dicht, het gaat alleen om de vraag naar de optimale plek voor een bevalling in het ziekenhuis”, aldus pannellid Jan Nijhuis, hoogleraar verloskunde van het Academisch Ziekenhuis Maastricht. Volgens voorzitter Chiel Bos van het College voor Perinatale Zorg is het zelfs goed denkbaar dat bepaalde niet-klinische functies in Dokkum versterkt worden in het toekomstige model.
Selectief
Panellid Hein Bruinse, voorzitter van de expertgroep geboortezorg Friesland Voorop en voormalig lid Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (NVOG), toonde zich daarnaast sceptisch over beweringen als zou De Sionsberg gelet op de perinatale sterftecijfers buitengewoon goed presteren. Volgens Bruinse berust deze claim op selectief gebruik van cijfers en schommelen de prestaties van De Sionsberg rond het landelijke gemiddelde.
Onwenselijk
De Tweede Kamer voert woensdag een spoeddebat over de sluiting van de klinische verloskunde in Dokkum. Demissionair minister Schippers van Volksgezondheid heeft al een voorschot op dit debat genomen in de vorm van antwoord op schriftelijke vragen vanuit de Kamer. Schippers noemt sluiting van de klinische verloskunde in Dokkum in navolging van de inspectie vanuit het oogpunt van kwaliteit en houdbaarheid onvermijdelijk. Daarnaast geeft Schippers aan “politieke interventies op beoordeling van kwaliteit zeer onwenselijk” te vinden.
