Mensen moeten meer zelf investeren in zorg om de zorg voor ‘niet-redzame ouderen’ betaalbaar te houden. Dat adviseert de Raad voor de Volksgezondheid en Zorg (RVZ) in een vrijdag gepubliceerd advies aan het ministerie van Volksgezondheid.
De RVZ stelt in het advies dat de zorg voor niet-redzame ouderen – ouderen die zorg, wonen en welzijn niet zelf kunnen regelen – steeds meer onder druk komt te staan. Dat komt doordat er steeds meer ouderen komen, mensen steeds langer leven en het aantal ouderen met chronische aandoeningen en beperkingen groeit. Ook nemen de kosten van de zorg toe en dreigt er een tekort aan personeel.
Pakketbeperking
Om de zorg betaalbaar te houden, adviseert de RVZ om het collectieve pakket van de zorg te beperken tot zware problemen en ziektes. Voor de overige zaken moeten Nederlanders meer zelf gaan betalen of hun netwerk aanspreken. Ook ouderen moeten meer zelf hun zorg regelen.
Daarnaast moeten mensen ook zo lang mogelijk zelfredzaam blijven, door bijvoorbeeld voorzorgsmaatregelen te treffen zodat ze langer gezond blijven. Ook zijn ze dan financieel beter voorbereid op ouderdomskwalen, zodat het collectieve pakket vooral aangesproken kan worden door ouderen die het echt nodig hebben.
Thuis zorgen
Verder adviseert de RVZ om mensen met langdurige of zware zorg, toch thuis te helpen. Dat kan bijvoorbeeld door speciale teams op te richten die dergelijke zorg kunnen bieden. Die teams kunnen dan worden ondersteund door anderen, zoals vrijwilligers. Daarvoor kan de overheid bijvoorbeeld mensen die net zijn gepensioneerd uitnodigen.
Het laatste advies is om mensen rond hun 60e levensjaar een zorgverklaring te laten ondertekenen. Daarin kunnen mensen aangeven hoe ze de verzorging tijdens hun latere leven voor zich zien en hoe ze die willen bekostigen.
‘Zorgsparen’
Ouderenbond ANBO is in principe niet tegen het voorstel van de RVZ, maar ziet niet hoe het systeem van ‘zorgsparen’ kan worden ingevoerd. Dat liet ze vrijdag weten in een reactie.
“We besteden nu al 20 procent van ons inkomen aan zorg en 20 procent aan pensioen. Wij vragen ons af of mensen nog meer opzij kunnen zetten”, zegt een woordvoerster. “Bovendien vragen wij ons af hoe je ervoor zorgt dat mensen betalen. Gaat dat dan collectief?” Ook vreest de bond dat arme mensen meer last hebben van deze maatregel.
Regie
“We denken graag mee en zijn het met de RVZ eens dat het goed is als mensen eerder nadenken over hoe hun zorg later wordt ingevuld. De regie moet terug naar de patiënt”, meent de woordvoerster. Volgens de ANBO wordt het echter een maatregel van de lange adem, vergelijkbaar met de invoering van het pensioen. “Mensen moeten vroeg beginnen met zorgsparen. Er zitten bovendien nog veel haken en ogen aan het voorstel.”
Aanzet voor discussie
Patiëntenkoepel NPCF vindt het advies een goede aanzet voor een discussie over de ouderenzorg, maar zoekt de oplossing niet in meer betalen, maar in beter organiseren. “Deze zorg hoort thuis in de Zorgverzekeringswet, niet in de volksverzekering AWBZ. Die groeit volledig uit z’n jasje”, aldus NPCF-directeur Wilna Wind.
Volgens Wind kan het op den duur onvermijdelijk worden dat ouderen zelf meer gaan betalen voor hun zorg, om zo jongeren niet op te zadelen met die kosten. Daarbij moet goed gekeken worden naar het inkomen van de ouderen.
Ondersteuning Mantelzorgers
Beide organisaties stellen vraagtekens bij het advies om kinderen voor hun ouders te laten zorgen. “Dan moet er betere ondersteuning komen voor mantelzorgers”, aldus de ANBO. “Bovendien gaat het ten koste van de arbeidsmarkt”, vulde de NPCF aan.
Walgelijk
PVV en SP hebben zeer negatief gereageerd op het rapport van de RVZ. “Waanzinnig”, reageert SP-Tweede Kamerlid Renske Leijten. “Ouderenzorg is een kwestie van beschaving.” Ze vindt de suggestie dat de familie rondom ouderen nu te weinig zou doen onzin.
PVV-leider Geert Wilders vindt het pleidooi van de RVZ “walgelijk”. Hij vindt dat in het RVZ-advies de ouderenzorg wordt afgebroken. (ANP)
