Business concept isolated on white
De hervormingen in de zorg en op sociaaleconomisch terrein moeten consequent doorgezet worden. Het gaat weliswaar om ingrijpende stappen die niet in snelle vaart kunnen worden uitgevoerd, maar er schuilt meer gevaar in vertraging dan in een teveel aan urgentie, gelet op de onzekere tijden waarin Europa op dit moment verkeert.
Dit schrijft de Raad van State (RvS) in de inleidende beschouwing in het jaarverslag 2014.
Veerkracht
Volgens de RvS bieden de structurele hervormingen zicht op grotere maatschappelijke veerkracht, “mits noodzakelijke vervolgstappen worden genomen en aan institutionele voorwaarden wordt voldaan.” De Raad pleit ervoor dat de gedecentraliseerde bevoegdheden voldoende samenhangen en afgerond zijn en passen bij de bestuurlijke reikwijdte van de verantwoordelijke organen. “Anders zullen de noodzaak van overleg en onderlinge afstemming en daarmee de bestuurlijke drukte toenemen, terwijl de aanspreekbaarheid en doeltreffendheid van het overheidshandelen zullen afnemen.” Vanuit die optiek heeft de RvS vragen gesteld over de verdeling van verantwoordelijkheden tussen gemeenten en zorgverzekeraars wat de individuele zorg in de Wmo betreft.
Uit de veranderingen die in gang zijn gezet, ontwikkelt zich een bestuurlijk en wettelijk stelsel. Wil dit stelsel kunnen functioneren, dan zal dit niet voortdurend moeten worden aangepast en veranderd, waarschuwt de Raad. Er zullen meer randvoorwaarden nodig zijn die de instanties die daarbinnen opereren een bestendig kader bieden voor eigen beleid en regelgeving.
Zelfredzame burgers
De wetgever kan gemeenten niet verantwoordelijk houden voor het verstrekken van bepaalde voorzieningen en tegelijkertijd de uitoefening van die verantwoordelijkheid aan steeds weer nieuwe eisen en regels binden, stelt de RvS. Hetzelfde geldt voor de zelfredzame burger. Burgers zijn onderling goed in staat om voorzieningen of zorg te organiseren. Zelfredzaamheid vergt dat de burger duidelijkheid heeft over wat de verantwoordelijkheden zijn waarin hij zelf moet voorzien.
Als de overheid bij de inrichting van de zorg ervan uitgaat dat iemand een beroep doet op buren, kennissen en familie, en die daadwerkelijk krijgt, dan rechtvaardigt de wederzijdse steun niet een korting op bijvoorbeeld de AOW of een uitkering. Evenmin kan de overheid aan voorzieningen die burgers onderling opzetten, gelijke regels verbinden en gelijke eisen stellen als aan commerciële of publieke voorzieningen, waarschuwt de RvS.
De Raad is wetgevingsadviseur en de hoogste algemene bestuursrechter van Nederland en staat onder dagelijkse leiding van voormalig minister van Justitie Piet Hein Donner (CDA). Formeel valt hij als vicepresident onder koning Willem Alexander, die president van de RvS is.
