www.fotolia.de Publikationsname / Publikationsnummer / E-Tag TT.MM.JJJJ (optional)
Ziekenhuizen en andere ondernemingen in de zorg die vakbonden te laat bij hun fusieplannen betrekken, kunnen rekenen op een openbare berisping van de Geschillencommissie Fusiegedragsregels van de Sociaal-Economische Raad (SER). Dat volgt uit de vernieuwde Fusiegedragsregels die de SER onlangs heeft vastgesteld. Vakbonden moeten wel zelf aan de bel trekken als zij zich gepasseerd voelen.
De Fusiegedragsregels schrijven voor dat zorgaanbieders de FNV moeten informeren over fusieplannen voordat hierover overeenstemming is bereikt. Als ze dat niet doen, kan de vakbond een klacht indienen bij de Geschillencommissie Fusiegedragsregels. Die kan het ziekenhuis of de zorginstelling in kwestie vervolgens een berisping geven. In de nieuwe regels is opgenomen dat naast het indienen van een klacht bij de Geschillencommissie, ook bemiddeling mogelijk is. Bij problemen kunnen partijen de commissie vragen te bemiddelen, waardoor de drempel lager om naar de Geschillencommissie te stappen.
De Geschillencommissie kan geen sancties opleggen, want de Fusiegedragsregels zijn niet wettelijk vastgelegd. Toch verwacht Nicole Kuijer, secretaris van de Geschillencommissie, dat zorgaanbieders wel degelijk rekening zullen houden met de fusiegedragsregels. Een berisping bestaat uit een persbericht waarin een bedrijf met naam en toenaam wordt genoemd. “Bedrijven vinden het vervelend om publiekelijk berispt te worden, vanwege hun reputatie”, zegt Kuijer.
Zelfregulering
De nieuwe Fusiegedragsregels zijn een vorm van zelfregulering. Werkgevers en werknemers hebben geen compromis bereikt over het aan de Fusiegedragsregels verbinden van een wettelijke grondslag. De Fusiegedragsregels werden in de jaren zeventig opgesteld omdat er toen veel minder rekening werd gehouden met werknemersbelangen. Zo bestond het instemmingsrecht van ondernemingsraden nog niet.
De werkgevers en werknemers kozen ervoor om de Fusiegedragsregels niet bij wet vast te laten leggen onder meer omdat dat langer zou duren dan zelfregulering. Overigens: mocht over enkele jaren blijken dat de nieuwe partijen zich te weinig gelegen laten liggen aan de Fusiegedragsregels, dan kan volgens de SER alsnog worden gekozen voor een wettelijke grondslag.
Met de Fusiegedragsregels komt de SER niet in het vaarwater van de Nederlandse Zorgautoriteit of de Autoriteit Consument en Markt. Kuijer: “Deze instanties toetsen de fusie inhoudelijk en daarnaast spreekt de vakbond zich uit over de gevolgen voor werknemers.” De FNV kijkt naar het sociaal plan en de gevolgen voor de arbeidsvoorwaarden van werknemers bij fusies, zegt vakbondsbestuurder Elise Merlijn. De vraag is wat haar betreft: zijn die vergelijkbaar of verslechteren die?
Belangen van werknemers
De Fusiegedragsregels van de SER beschermen de belangen van werknemers rondom fusies. Tot dusver golden ze alleen voor de profit-sector, sinds 1 oktober gelden ze ook voor ondernemende organisaties binnen de overheid, de vrije beroepen en de non-profitsector – waaronder ziekenhuizen. Volgens de SER werd het hoog tijd om de regels weer tegen het licht te houden, omdat de laatste aanpassing in 2000 was. Sindsdien is volgens de Raad het onderscheid tussen profit en non-profit veel kleiner geworden. Ziekenhuizen, bijvoorbeeld, zijn zich namelijk steeds meer op de markt gaan begeven.
De afspraak dat ook zorgaanbieders onder de Fusiegedragsregels vallen, is gemaakt met onder meer de werkgeversclub VNO NCW – waar ook de NVZ onder valt. De Fusiegedragsregels zijn ook op andere punten gemoderniseerd. Zo is de definitie van werknemers verbreed. Omdat de arbeidsmarkt flexibiliseert, heeft de SER de definitie van werknemer verbreed tot alle mensen die werkzaam zijn in de onderneming, zodat ook uitzendkrachten en bepaalde categorieën zzp’ers eronder vallen.
