Patiënten met kanker die thuis ondersteuning krijgen van een casemanager palliatieve zorg overlijden vaker thuis en minder vaak in het ziekenhuis dan patiënten zonder casemanager. Dit blijkt uit onderzoek waarop Annicka van der Plas promoveert bij het VUmc op 14 december.
Van der Plas keek naar de begeleiding die wordt geboden aan patiënten met kanker en de rol van de casemanager in de thuissituatie. De casemanager biedt extra begeleiding in complexe situaties en mensen ervaren hem niet als de “zoveelste zorgverlener” aan het bed van de patiënt, volgens de onderzoeker. De afgelopen jaren zijn in meerdere regio’s casemanagers eerstelijns palliatieve zorg geïntroduceerd. Dit zijn verpleegkundigen gespecialiseerd in palliatieve zorg, die thuiswonende patiënten bezoeken en ervoor zorgen dat ze de juiste zorg ontvangen.
Van der Plas stelt dat patiënten met kanker die thuis worden ondersteund door een casemanager palliatieve zorg vaker thuis overlijden dan in het ziekenhuis. “Hoe dat komt weten we niet precies. Het kan zijn dat de casemanager patiënten helpt om wensen wat betreft zorg eerder te bespreken met hun huisarts. Het kan ook zijn dat de huisartsen zich bewuster worden van de fase in het ziekteproces doordat er een casemanager op het gebied van palliatieve zorg betrokken is.”
Verbeterpunt
Bijna alle patiënten die werden verwezen naar een casemanager hadden kanker, terwijl volgens de onderzoeker ook patiënten met andere levensbedreigende ziekten behoefte kunnen hebben aan de begeleiding van een casemanager. “Een verbeterpunt is dan ook het verbreden van de reikwijdte van de casemanager, bijvoorbeeld door samen te werken met gespecialiseerd verpleegkundigen op het gebied van hartziekten of met longverpleegkundigen,” zegt Van der Plas.
De huisarts en wijkverpleegkundige kunnen goede palliatieve zorg verlenen, stelt Van der Plas. Patiënten kunnen vooral baat hebben bij een casemanager wanneer er complexe problemen bestaan bij de patiënt en/of diens naaste. Deze complexe problemen zijn bijvoorbeeld lichamelijke klachten die moeilijk met medicatie behandeld kunnen worden of wanneer de patiënt en zijn familie het niet eens zijn over de beste zorg. Naast gespecialiseerde kennis op het gebied van palliatieve zorg, zouden casemanagers volgens de onderzoeker vaardigheden moeten hebben om, waar nodig, kennis te delen met en samen te werken met andere zorgverleners, zoals de huisarts en de wijkverpleegkundige.
