Het Landelijk Meldpunt Zorg heeft in 2016 in totaal 8507 klachten ontvangen. Dit zijn er fors meer dan het jaar ervoor: toen kwamen er 5115 klachten binnen. Veel klachten gingen over het schildkliermedicijn Thyrax en sterilisatiemethode Essure. Ook als deze onderwerpen buiten beschouwing worden gelaten, kwamen er meer klachten binnen over de zorg in 2016; namelijk 6455.
Dit blijkt uit het Klachtbeeld 2016 van het Landelijk Meldpunt Zorg.
Thyrax Duotab
In 2016 ontstond in Nederland een tekort aan het medicijn Thyrax Duotab, doordat fabrikant Aspen de productielocatie verplaatste. Er waren weliswaar voldoende alternatieve middelen van andere merken beschikbaar, maar patiënten opnieuw instellen op een ander schildkliermedicijn is ingrijpend en vervelend. Het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen raadde patiënten aan bij klachten contact op te nemen met het Landelijk Meldpunt Zorg en “velen gaven hieraan gevolg”, aldus het meldpunt. In 2016 zijn 1313 klachten en 64 vragen over Thyrax binnengekomen.
Over Essure heeft het meldpunt 739 klachten en drie vragen ontvangen. De Amerikaanse Food and Drug Administration stelde begin 2016 dat fabrikant Bayer meer onderzoek moet doen naar de risico’s en bijwerkingen van de sterilisatiemethode. De Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) vroeg het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu om een inventarisatie te doen naar de aard van de klachten In bijwerkingen van Essure in Nederland. Aan de oproep van het tv-programma Tros Radar aan vrouwen om klachten te melden bij het Landelijk Meldpunt Zorg gaven zo’n vierhonderd vrouwen gehoor.
Over Thyrax en Essure zijn in 2016 in totaal 2052 klachten en 67 vragen binnengekomen bij het meldpunt. Samen vormt dit 24 procent van het totaal aantal klachten en 6,5 procent van het totaal aantal vragen dat vorig jaar is binnengekomen. Als de klachten over en Essure buiten beschouwing worden gelaten, heeft het meldpunt 6455 klachten ontvangen in 2016. Dit is een absolute toename van 1340 klachten ten opzichte van 2015.
Professioneel handelen
Het merendeel van de klachten (73 procent) ging over professioneel handelen, veiligheid en communicatie. Het Landelijk Meldpunt Zorg noemt de toename van het aantal klachten onder de hoofdcategorie professioneel handelen “opvallend”, al biedt de organisatie geen verklaring voor deze toename. Daarnaast valt op dat er in verhouding minder klachten ontvangen zijn over de hoofdcategorieën ongewenst/onethisch gedrag, veiligheid en communicatie.
De klachten binnen de hoofdcategorie professioneel handelen gaan vooral over medisch handelen, medicatie, financiën en bejegening. Ten opzichte van 2015 ziet het meldpunt een toename van het aantal klachten over de eerste drie categorieën, en een lichte afname van het aantal klachten over bejegening. Een andere categorie die in het oog springt vanwege het toegenomen aantal klachten is de categorie ADL-zorg (Algemene Dagelijkse Levensverrichtingen). Dit is hulp om bijvoorbeeld te kunnen communiceren, bewegen, eten, aankleden en douchen.
Medisch specialistische zorg
Net als in 2015 had iets meer dan de helft (55 procent) van de klachten betrekking op de sectoren medisch specialistische zorg, geestelijke gezondheidszorg en intramurale ouderenzorg. Kwamen in 2015 de meeste klachten over de sector geestelijke gezondheidszorg binnen, in 2016 betreffen de meeste klachten de medisch specialistische zorgsector.
Voor nagenoeg alle sectoren is het absolute aantal klachten toegenomen in 2016, met name voor de medisch specialistische zorg (+ 535), intramurale ouderenzorg (+264), geestelijke gezondheidszorg (+208), huisartsenzorg (+192), mondzorg (+71) en alternatieve zorg (+63). Een “opvallende afname” signaleert het meldpunt in het aantal klachten bij de particuliere klinieken/zelfstandige behandelcentra (-41).
Actuele thema’s
Het Landelijk Meldpunt Zorg maakt in het Klachtbeeld ook melding van klachten van actuele thema’s, die speciale aandacht hebben gekregen van de IGZ, media of politiek. Naast Thyrax en Essure waren de belangrijkste actuele thema’s in 2016: liesbreukmatjes; borstimplantaten; bekkenbodemmatjes; dementiezorg; geboortezorg; preferentiebeleid geneesmiddelen; Klaus Ross, in wiens kliniek alternatieve zorg werd verleend aan kankerpatiënten. Over deze onderwerpen kwamen absoluut en relatief weinig klachten binnen. De meeste klachten in dit rijtje kwamen binnen over de liesbreukmatjes: namelijk negentig.
Het Klachtbeeld Landelijk Meldpunt Zorg 2016 is het derde klachtbeeld dat het Landelijk Meldpunt Zorg uitbrengt sinds de start op 17 juli 2014. Met dit jaarverslag wil het meldpunt de transparantie over klachten over de zorg bevorderen, door inzicht te geven in aantallen en aard van de ontvangen klachten. Het Landelijk Meldpunt Zorg sinds 1 december 2016 een onderdeel van de IGZ. Als gevolg hiervan kan de Inspectie naar eigen zeggen in haar toezicht op de zorg “nog meer rekening houden met wat burgers belangrijk vinden”.
In 2016 heeft het Landelijk Meldpunt Zorg 1106 klachten ter beoordeling doorgestuurd naar de IGZ, met de vraag of nader onderzoek nodig is. Het aantal voorgelegde klachten betrof 17 procent van het totaal aantal klachten. In 2015 werd nog ongeveer 21 procent van de klachten ter beoordeling doorgestuurd.
