Om de zorg goed, betaalbaar en toekomstbestendig te organiseren zijn nieuwe zorgvormen nodig. Andere manieren van samenwerking en nieuwe organisatiestructuren die werkelijk gevormd zijn óm de klant. Te vaak echter kiezen zorgaanbieders nog voor het klassieke fusiemodel.
Zeker, kosten, efficiency en slagkracht zijn belangrijke thema’s in het zoeken naar samenwerking. Maar dat mogen geen leidende thema’s zijn. Op dit moment wordt nog te veel vanuit dergelijke kaders gekeken naar vormen van samenwerken. Terwijl juist de klant en kwaliteit van zorg in dat denken volledig centraal moet staan. Ook moet er meer gedacht worden vanuit de toekomstige situatie want die vraagt om wezenlijk andere oplossingen. Welke samenwerkingsvorm stelt de klant centraal, sluit aan bij de toekomst en draagt bij aan betere kwaliteit, betaalbare en duurzame zorg? Langs die lijnen moet gezocht worden naar de beste organisatievorm, -structuur en samenwerking.
Kracht
Ben ik daarmee per definitie tegen fusies in de zorg? Nee. Het kan zijn dat een fusie soms een passend antwoord is. Ben ik bang dat een fusie tussen ziekenhuizen leidt tot onvermijdelijke prijsstijgingen? Nee. In hun blogs stellen Jan de Vries en Wilna Wind dat het zorgverzekeraars ontbreekt aan kracht om prijsstijgingen te voorkomen of machtige ziekenhuisreuzen te dwingen tot bijvoorbeeld kwaliteitsafspraken. Ik ben daar niet bang voor. Onze ervaring leert dat kwaliteit gelukkig steeds meer een leidend thema wordt aan de onderhandelingstafel. En betere kwaliteit leidt tot lagere kosten. Beide in het belang van de klant. Daarbij zal transparantie over prestaties en geleverde kwaliteit de komende jaren ook verder bijdragen aan het versterken van de vraagzijde, de patiënt. Dat zal vervolgens het anders organiseren van het aanbod weer stimuleren.
Nieuwe vormen
Mijn vrees zit op een ander vlak. Ik zie nog te weinig nieuwe samenwerkingsvormen ontstaan in de zorg. Vormen en modellen die passen bij de ontwikkelingen in de maatschappij en de zorgvraag. Vormen die bijdragen aan het toekomstbestendig organiseren van de zorg dwars door stelsels en domeinen heen. Juist dergelijke nieuwe structuren hebben we keihard nodig. Om de zorg in de toekomst goed en betaalbaar te houden moeten we die anders gaan organiseren. Waar nodig concentreren en waar mogelijk zorg dichtbij de burger in de wijk bieden. Gericht op het ondersteunen van mensen zodat ze langer zelfstandig en zelfredzaam blijven. In Friesland zijn we met alle betrokken partijen bezig om de zorg anders te organiseren en daaruit ontstaan ook mooie nieuwe vormen. Zoals het anderhalvelijnscentrum in Drachten dat de oudere mens centraal stelt en werkelijk bekijkt wat een mens nodig heeft aan zorg, aandacht en zinvolle dagbesteding. Een mooi voorbeeld van een nieuwe multidisciplinaire zorgvorm die draait om de klant, kwaliteit van zorg én leven centraal stelt en past in de toekomstige ontwikkelingen.
Coöperatie
Ook de coöperatie is een model dat past in een toekomst waarin meer gelijkwaardig en duurzaam wordt samengewerkt. Vanuit het gezamenlijk belang en de gedeelde visie op klant, kwaliteit en duurzaamheid ontstaan in zo’n model heel andere verhoudingen dan in de klassieke organisatievormen die meer gebaseerd zijn op macht. Op meerdere plaatsen wordt deze organisatievorm op dit moment verder uitgewerkt. Een interessante tendens en ik ben zeer benieuwd wat dat gaat brengen.
Stimuleren
Natuurlijk moeten we ieder fusieplan zeer zorgvuldig beoordelen en het debat voeren over de voors en tegens. Tegelijk vraag ik om meer aandacht voor nieuwe organisatievormen en nieuwe manieren van samenwerking. Want daar vraagt de toekomst om! Ik zie voor zorgverzekeraars een belangrijke rol in het stimuleren van ook die vernieuwing. Als we het denken over en zoeken naar nieuwe zorgvormen weten te bevorderen dan ben ik ervan overtuigd dat het klassieke fuseren op termijn meer en meer tot het verleden gaat behoren.
Diana Monissen, bestuursvoorzitter De Friesland Zorgverzekeraar