In een recent rapport van Royal HaskoningDHV wordt aangegeven dat algemene ziekenhuizen nog nauwelijks bezig zijn met Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen. Ziekenhuizen scoren nog redelijk goed op “zorg voor mensen”, maar verder staat duurzaam ondernemen nog in de kinderschoenen is de conclusie.
Mijn eerste reactie was een verdedigende: “Daar heb je weer zo’n adviesbureau dat wel even zal vertellen hoe het wel moet, waarbij ze vooral niet vergeten aan hun eigen belang te denken.” De berichtgeving over de zorg wordt ermee overladen. Ik geef daar graag in een volgend blog meer voorbeelden van.
Duurzaam denken
Maar net getraind in het omdenken heb ik toch eens een kritische blik over het veld en de eigen organisatie laten gaan. Daarbij vallen toch wel wat zaken op: er zijn maar weinig zorginstellingen die doelstellingen op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen expliciet beschrijven. Ook binnen het Martini ziekenhuis doen we eigenlijk best veel op het gebied van duurzaamheid, maar we melden hierover bitter weinig.
Maatschappelijk ondernemen
In ons strategisch plan hebben we daarom recent expliciet aandacht besteed aan de invulling van het begrip maatschappelijke onderneming. Natuurlijk kent dit componenten op het gebied van people, planet en prosperity. Diverse onderliggende programma’s krijgen hierin hun beslag. Ten eerste duurzame inzetbaarheid van medewerkers, talentontwikkeling en leermogelijkheden, ten tweede een energiebesparingsprogramma met behulp van onze Green Building Monitor, verwerking van afval tot bio-energie, duurzame inkoop, warmte/koude opslag e.d en tenslotte de discussie over een maatschappelijk aanvaardbaar rendement, de omvang van de solvabiliteit, investeringen in mens en milieu.
Milieuschade
Waarom zouden we dit willen doen? De gedachte is dat wij als zorgsector eigenlijk dagelijks gevolgen zien bijvoorbeeld van milieuschade, voedselallergie, antibiotica-resistentie: mensen met astma, COPD, kanker, TBC. Nu we in Nederland geconfronteerd worden met de oplopende kosten van gezondheidszorg, zullen we op zoek moeten naar nieuwe oplossingen. Het is wel even handig om tegen aanbieders te zeggen: “Jullie mogen maar 2 procent per jaar groeien”, maar dat model is niet structureel handhaafbaar. We zullen de zorgvraag aan de voordeur moeten beïnvloeden. Dat kan met behulp van preventie, maar ook door duurzaamheid een plek te geven in de bedrijfsfilosofie. Juist zorginstellingen moeten hierin naar onze overtuiging hun verantwoordelijkheid nemen.
Concrete actie
In het Martini ziekenhuis starten we daarom met een programma op dit terrein. We hebben ons aangesloten bij de Groene Zaak, bij het Platform Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen en zijn bezig op diverse terreinen de doelstellingen te concretiseren. Door in 2012 groene stroom te gebruiken hebben we de CO2-uitstoot van ons ziekenhuis met 60 procent weten te verminderen. We zijn aan het kijken of we zonnepanelen kunnen gebruiken voor onze energiewinning en of we dit ook aan medewerkers kunnen aanbieden. Tot slot proberen we met Energy Valley te kijken of we ook in de communicatie met patiënten en bezoekers aandacht kunnen vragen voor dit thema. Natuurlijk willen die in eerste instantie goed worden behandeld. Op kwaliteit en veiligheid ligt dan ook onze eerste focus. Maar door in het ziekenhuis aandacht te besteden aan duurzaamheid kunnen we een grote groep mensen bereiken. Misschien leidt het mensen ook nog een beetje af van de zorg van alledag. Niet vaak snijdt een mes aan zoveel kanten.
Paul van der Wijk
Lid raad van bestuur van het Martini ziekenhuis