Vandaag een vol programma, startend met Miriam Lueck Avery, mede directeur van het Health Horizons Program bij het Institute for the Future dat zich richt op het ‘voorspellen’ van emerging trends om toekomstscenario’s te ontwikkelen voor onder meer de zorg.
Tell me your story!
Een van de meest belangrijke trends die het Institute for the Future constateert, is het ontstaan van wat zij ‘bots’ noemen. Door alle informatie die we van dag tot dag verzamelen via onze smartphones, Facebook, computers en sensoren (zonder dat we ons hiervan bewust zijn), creëren we een gigantische database met gepersonaliseerde gezondheidsinformatie. Quantified storytelling noemt het instituut dit. Op zich is dit niet zo bijzonder. Maar als je stilstaat bij de wijze waarop je als je ziek bent een arts een klacht of gezondheidsprobleem uitlegt, is er een bijzondere constatering. Je baseert je op wat je hebt meegemaakt, hoe je je voelde en welke symptomen je tegenkwam. Dit blijkt een vergelijkbare wijze van storytelling.
Kloof tussen patiënt en dokter
Een probleem is echter, dat mede hierdoor er een enorme kloof ontstaat tussen de informatie van de patiënt (het internet met al z’n informatie en data) en de informatie van de zorgverlener (de klinische systemen en EPD’s). Juist op dit raakvlak zullen volgens het Institute innovaties ontstaan, zoals ‘bots’ waarbij door het combineren van alle verzamelende informatie computers zelf diagnosticeren en adviezen geven zónder dat mensen hierbij te pas komen. Diverse onderzoeken tonen aan dat dit voor patiënten bijna net zo motiverend werkt als wanneer menselijke coaches de adviezen geven.
Dokter als coach
Maar het gaat verder. De verzamelde informatie kan gebruikt worden om dokters actief inzicht te geven in de situatie en gemoedstoestand van een patiënt om zo de situatie van de patiënt beter te leren begrijpen (niet zozeer medisch maar psychologisch). Daarmee kan, zoals Special Care Clinic aantoonde, de dokter minder medische maar meer empathische zorgadviezen geven en patiënten door compassie beter begeleiden. Juist omdat de dokter begrijpt wat er in de patiënt omgaat. En dat bleek succesvol: in het onderzoek daalde SEH-bezoeken met 40 procent. Zo’n 63 procent van de rokers stopte en bijna 99 procent van de hypertensiepatiënten kregen hun situatie onder controle. Juist door compassie en empathie van de zorgverlener in plaats van puur begeleiding op basis van medische waarden.
Het Institute ziet dan ook een toenemende rol voor de ‘softe’ aspecten van de geneeskunde, zoals het beïnvloeden van de gemoedstoestand van de patiënt en activeren van sociale omgeving. Door deze te verbinden met data die automatisch worden verzameld in het dagelijks leven (zoals door stem-, gezichts- en data-analyses) en te combineren met zelflerende virtuele of fysieke robots, gaming (bijvoorbeeld Kinect) en speciale ‘moodapps’, ontstaan er interessante therapeutische zelfmanagement tools die bijzonder effectief blijken bij de begeleiding van (chronische) patiënten; de holistische zorg 2.0.
Startrek is geen toekomst meer
In deze ‘koude’ technologische wereld lijkt juist het holistische en empathische de toekomst te hebben. Tot deze constaterting kwamen we napratend in de auto. Het was dan ook even een ‘shock’ om vervolgens het terrein van NASA op te rijden voor een bezoek aan Scanadu, het bedrijf dat claimt de eerste Startrek Tricorder voor de consument beschikbaar te hebben.
Het bedrijf integreert de belangrijkste technologische ontwikkelingen van dit moment (sensoren, imaging, moleculaire diagnostiek en data-analyse) in producten voor de consument. Zoals de Scanadu Scout: een apparaatje zo groot als een bierviltje kan gekoppeld aan de iPhone vitale waarden zoals ECG, bloeddruk, temperatuur en emotionele stress meten door het bij je voorhoofd te houden. En dat in 10 seconden met een apparaatje van slechts 199 dollar. Daarnaast is er de Scanaflo: een thuistest van zo’n 20 dollar waarmee een volledige urine-analyse kan worden gedaan met onder meer nier- en leverfunctie, ontstekingen, uitdroging en infecties. En tenslotte de Scanaflu voor het detecteren van allerlei virusinfecties. Scanadu heeft onder meer de techniek gepatenteerd waarmee de camera van een iPhone als photometer wordt gebruikt voor zelftesten thuis die aanmerkelijk goedkoper zijn dan de huidige testen waarvoor iemand naar een diagnostisch centrum, laboratorium of dokter moet.
Een video van Scanadu’s visie en concepten
Bedenk als je de video bekijkt, dat dit voor het belangrijkste deel geen toekomstmuziek meer is. Bij ons bezoek hebben we het zelf gezien!
Is mijn dokter dan straks een iPhone?
Alle metingen komen samen in een Scanadu App. Hiermee heeft de consument in feite een ‘Dokter in zijn zak’ die een gezondheidsanalyse kan doen, tips kan geven en waarbij de patiënt de resultaten kan delen met een zorgverlener, andere patiënten of mantelzorgers. Scanadu legt daarbij uit dat het niet hun doel is om de dokter of diagnostiek te vervangen, maar juist ervoor te zorgen dat patiënten beschikken over een soort ‘blackbox’ zoals een vliegtuig die ook heeft. Om als er iets gebeurt, terug te kunnen kijken naar objectieve waarde wat er gebeurd is. De Scanadu helpt besluiten te nemen door de beschrijvingen van patiënten objectiever en vollediger te maken en daarmee de analyses van dokters nauwkeuriger en efficiënter. En het brengt goedkope meet- en analysemogelijkheden naar plaatsen waar die nu niet beschikbaar zijn. Deze permanente metingen zijn een compleet andere benadering dan de huidige, waarbij vaak een enkele meting of verhaal van een patiënt tot medische besluiten of therapie leidt.
Funded by the crowd
Een bijzonder verhaal naast de technologische innovaties zelf en de plaats waar Scanadu gevestigd is, een soort oud klooster met bijna een cultachtige cultuur binnen, is de wijze waarop Scanadu een deel van de financiering verwerft en FDA certificering hoopt te krijgen. (Doorgaans wordt deze verkregen door uitgebreide klinische trials.) Scanadu heeft een andere weg gekozen: crowdfunding en crowdsourcing. Hun funding doel behaalden ze binnen 2 uur! Op de website Indiegogo kan de Scout nu al worden besteld èn kan iemand deelgenoot worden van de community om zo data te helpen verzamelen voor de FDA certificering. Zo helpen gebruikers mee met de totstandkoming van het concept en wereldwijde beschikbaarheid. Eerlijk gezegd, met de kristalheldere visie, de beste mensen op hun gebied en draagvlak bij steeds meer consumenten, denk ik dat deze ontwikkeling weleens een ‘game changer’ zou kunnen worden in de manier waarop veel mensen naar de gezondheidszorg kijken.
Stay fit
Na dit bezoek zijn we naar FitBit gegaan. Voor mij een bekend bedrijf omdat we één van hun activiteitentrackers gebruiken in onze tests rondom het ‘ActiviteitenEI’ voor Parkinson en Dementie. Het bedrijf ontwikkelt hard- en software en verschillende interactieve services waarmee mensen zelf actief met hun gezondheid bezig kunnen zijn. Het bedrijf is gericht op welness en health (en niet zorg) met concepten zoals activiteitenmonitor, voedingsmonitor en slaapanalyse. Voorbeelden van hoe FitBit in de gezondheidszorg in Amerika toegepast wordt, zoals de Focus Cura ThuismeetApp dit doet, zijn er helaas niet, omdat FitBit zich puur op welness richt. Een mooi voorbeeld hiervan is dat bedrijven hun medewerkers FitBit geven om hun activiteit te meten en hen via een bedrijfsdashboard laten volgen hoe actief iedereen is. Dat kan medewerkers stimuleren om actief met hun gezondheid bezig zijn. In feite een voorbeeld van een virtuele coach zoals het Institute for the Future ons vanochtend liet zien.
De quantified doctor
Het laatste bezoek vandaag bracht de elementen die we hebben gezien bij elkaar. De ‘Quantified Self Doctor’ Dr. Abramson (huisarts en verslavingsspecialist) merkte dat steeds meer patiënten zichzelf gingen meten. Daarbij ontdekte hij dat veel van deze data niet zinvol waren. Als dokter kon hij er niets mee (of het zou uren kosten om alle data te analyseren). Om toch de data te benutten in zijn begeleiding, ontwikkelde Dr. Abramson de ‘Quant Coach’ in zijn praktijk. Deze coach, een soort nurse practicioner met veelal een diëtist, zorgt ervoor dat alle data (variërend van metingen met een FitBit tot aan continue foto’s van iemands eten) worden geanalyseerd en daarmee de patiënt goed begeleid wordt. Hiermee kan daadwerkelijk een gedragsverandering worden bereikt. Opmerkelijk is dat hierbij vooral de gedragsverandering centraal staat en veel minder de medische data zelf.
En wat nu
Vandaag was een zeer interessante en intensieve dag en ben ik ervan overtuigd geraakt dat deze nieuwe mogelijkheden de zorg echt gaan veranderen. Toch blijft voor mij de vraag hoe we deze technieken in Nederland in het systeem een plaats gaan geven. Gaan we het overlaten aan de patiënt (en laten we daarmee duizend bloemen bloeien)? Of moeten we juist dit soort ontwikkelingen reguleren en structureren om zo de effectiviteit ervan zo groot mogelijk te laten zijn? Interessante vragen waarbij ook de reacties op mijn blog gisteren over sensoren zeer relevant zijn. Zo stelde Lucien Engelen (@lucienengelen) dat juist de integratie van data heel belangrijk gaat worden en Radboud Reshape om deze reden een community omgeving start waarin data uit allerlei sensoren gebundeld kunnen worden om zo op een verantwoordelijke en eenduidige wijze kunnen worden gebruikt in het zorgproces. Zeer relevant in het licht van alle mogelijkheden. Ook werd terecht de vraag gesteld door Jan Kremer (@JKNL) of we moeten wachten of al aan de slag kunnen met hetgeen er vandaag al is. Ik denk dat we gewoon moeten starten en tegelijk zoals Wim Schellekens (@Wim_Schellekens) opmerkt, moeten kijken hoe we deze stroom aan nieuwe gezondheidsdata een plaats gaan geven. Patiëntenverenigingen kunnen hier een belangrijke rol in spelen. Maar ook wetenschappelijke verenigingen moeten erbij betrokken zijn. Immers, ‘Quantified Self’ zal de relatie tussen patiënt en zorgverlener beïnvloeden. Laten we dan ook zorgen dat juist die beide groepen betrokken zijn.
Morgen een aantal bezoeken bij partners van Focus Cura Zorginnovatie. Niet alles daarvan kan wegens NDA’s gedeeld worden, maar ik zal proberen zoveel mogelijk in een blog te verwerken!
Daan Dohmen, algemeen directeur van Focus Cura Zorginnovatie
Dr. ir. Daan Dohmen spreekt op 21 juni 2013 tijdens het Skipr congres eHealth, Innovatie en Bedrijfsvoering over de nieuwste innovaties in eHealth. Zie hier het programma en inschrijving.