De Miljoenennota gaat vooral over kostenbeheersing, maar er staat ook veel in over wat het kabinet voor burgers wil betekenen: keuzevrijheid komt vaak terug.
Regie
‘Het kabinet geeft de regie terug zodat cliënten in hun directe omgeving met familie, vrienden, vrijwilligers en alle zorgverleners afspraken kunnen maken over de zorg en ondersteuning die ze nodig hebben.’ Of: ‘De cliënt krijgt de vrijheid om te kiezen via welke zorgverzekeraar hij zijn AWBZ-zorg wil laten regelen; hij is niet meer gebonden aan het zorgkantoor in zijn regio.’
Bezuinigingen
Het meeste uit de Miljoenennota 2012 was al bekend uit eerdere beleidsbrieven. Het Kabinet moet bezuinigen, ook in de zorg. Dat doet het door te kaasschaven en via enkele structuurveranderingen. Deze moeten uiteindelijk meer wezenlijke verbeteringen brengen.
AWBZ
Vanuit de AWBZ gaan elementen naar de Wmo gaan en naar de ZVW. En daarnaast komt de uitvoering van de AWBZ in 2013 bij de zorgverzekeraars. Dat laatste geeft meer keuzemogelijkheden voor de cliënt en marktwerking wordt er ook beter door; een structuurverandering voor de lange termijn. AWBZ gebruikers kunnen nu ook ‘met de voeten stemmen’ voor de beste verzekeraar. Maar als ik me voorstel hoe dit praktisch uitpakt, vind ik dat te ingewikkeld.
Langdurige zorg
Wie voor langdurige zorg in aanmerking komt, maakt een keuze voor zorg en diensten. Websites met klanteninformatie helpen daarbij, bijvoorbeeld kiesbeter.nl of sites van organisaties zelf. Daarnaast verhalen van vrienden en bekenden, en wachttijd en reisafstanden (bij verblijf). Op zich al ingewikkeld.
Zorgverzekeraar kiezen
Om het moeilijker te maken kies je vanaf 2013 ook de zorgverzekeraar bij deze diensten! Je had die al ooit met veel gepuzzel uitgezocht en vergeleken met andere verzekeraars. Prijs en collectieve kortingen waren vaak de doorslaggevende factor. De feitelijke levering van zorg maakte niet uit in de keuze.
Maar na de structuurverandering kun je als de geleverde langdurige zorg niet bevalt voortaan elk jaar van verzekeraar veranderen, zo stelt het kabinet geruststellend. Maar wie zorgt er dan voor, dat de aanbieder van voorkeur het beter doet? Want om dat laatste gaat het. Waarom moet de keuze voor de beste aanbieder zo ingewikkeld zijn?
Indicatie
Het kan veel eenvoudiger: een indicatie levert een recht op een aantal eenheden zorg en diensten (uitgedrukt in uren of zorgzwaartepakket). Voor elke eenheid geldt een vast tarief, landelijk of desnoods regionaal. Je kunt er een voucher voor uitgeven. Met zo’n aanspraak/voucher kun je bij elke erkende aanbieder terecht. Degene die het aanbod doet dat je het beste past (die bijvoorbeeld de beste extra’s biedt, al dan niet tegen private betaling, op de handigste tijden komt of die je taal spreekt) mag leveren. Opzegtermijn een maand. De verzekeraar betaalt rechtstreeks de rekening aan de aanbieder. Daar was je tenslotte voor verzekerd. En de gemeente betaalt de rekening van de diensten die onder de Wmo vallen. In deze opzet hoeft de cliënt maar één keuze te maken, namelijk voor de kwaliteit van de aanbieder. We hebben kostenbeheersing en keuzemogelijkheden ineen. Te makkelijk voor een effectieve structuurverandering?
Henk Nies
voorzitter van de Raad van Bestuur van Vilans, kenniscentrum voor langdurende zorg
Lees ook:
Begroting VWS kritisch ontvangen
Miljoenennota 2012: plannen voor de zorg
Stijgende premie en eigen kosten in de zorg
Menzis: zorgpremie wordt nog hoger
Blogs Prinsjesdag 2011:
Koersvast in onzekere tijden? – Eelke van der Veen
Laat de echte Mark Rutte opstaan – Ewoud Nysing en Willem Wansink
Tijd voor een zorgakkoord – Jan de Vries
Buikriem strakker, nu het hoofd vrijer – Robbert Huijsman
“Wie zelfstandig wil werken, kan dat doen.” – Margo Brouns
Geef professionals de ruimte – Peter Paul van Benthem
Moeilijker kunnen we het voor u niet maken – Henk Nies
Een kleine voetnoot in de miljoenennota met gigantische gevolgen – Jacques Loomans
Laat de ggz efficiencywinsten boeken – Marleen Barth
Koersvast op ramkoers – Gerard van Pijkeren