Dit Early Warning System (EWS) gebruikt NZa zelden. De organisatie wijst Kuipers erop dat de “lange duur van de ontvlechting van RHG” een gevaar is voor de kwaliteit van de zorg, schrijft de minister maandag in een brief aan de Tweede Kamer. “Met name voor het LangeLand Ziekenhuis in Zoetermeer.”
NZa en IGJ kunnen een early warning geven als de betrokken partijen, zoals zorgverzekeraars en -aanbieders, er niet in slagen een probleem op te lossen. Zo hebben banken en de belangrijkste zorgverzekeraars drie jaar gewacht om de defusie van de drie ziekenhuizen te financieren en daarmee ook de redding van LangeLand. Escalatie naar VWS vindt plaats als er volgens NZa risico’s zijn voor de kwaliteit, veiligheid of continuïteit van de patiëntenzorg.
Toch financiering
Enkele dagen na de early warning van de NZa werd bekend dat de verzekeraars de defusie en de bijbehorende financiering (20 miljoen euro) toch steunen. Vorige week gingen als laatsten de banken akkoord, maar hoe ze de ontvlechting financieren is niet duidelijk voor de meeste betrokkenen.
De NZa zegt inhoudelijk geen uitspraken te doen over individuele casussen: “In zijn algemeenheid kan ik zeggen dat wij bij signalen dat de continuïteit van zorg in gevaar dreigt te komen in gesprek gaan met de dominante zorgverzekeraar om te onderzoeken wat de oorzaak is en hoe het probleem kan worden opgelost. Als blijkt dat de oorzaak buiten ons toezicht valt, dan geven wij een signaal af aan VWS. VWS kan hierop dan actie nemen”, aldus een woordvoerder. De early warning geldt volgens haar niet voor een bepaalde tijd en hoeft daarom niet formeel te worden ingetrokken.
Voorlopig akkoord ontvlechting
Kuipers geeft in zijn brief aan dat hij “verheugd” is dat de betrokken partijen rond RHG een voorlopig akkoord hebben bereikt over de ontvlechting. De minister hoopt wel, schrijft hij, dat het laatste traject van de defusie goed verloopt: “Ik verwacht dat alle betrokkenen nu snel de laatste stappen kunnen zetten om dit akkoord te bekrachtigen.”
In de brief staat dat Kuipers zich na het NZa-signaal over de situatie bij RHG door enkele betrokkenen “uitgebreider” heeft laten informeren. “Mijn conclusie van deze gesprekken was dat ik de zorg van de NZa deelde en dat de tijd begon te dringen voor betrokken partijen voor besluitvorming rond de ontvlechting van RHG.” Een woordvoerder van VWS laat weten dat is gesproken met de drie ziekenhuizen, de belangrijkste verzekeraars (CZ, Menzis en DSW), de meest betrokken banken, het Waarborgfonds voor de Zorgsector, IGJ en NZa.
Onzekerheid blijft
De onzekerheid over de kwaliteit van de patiëntenzorg rond RHG blijft voorlopig, omdat de drie ziekenhuizen nog bij elkaar zijn. Formeel zal RHG pas begin volgend jaar eindigen. Dat duurt een van de drie ziekenhuizen te lang: Reinier de Graaf Gasthuis wil aanstaande donderdag in een rechtszaak aan de Ondernemingskamer vragen per direct uit RHG te mogen treden. Het Delftse ziekenhuis is financieel het sterkste onderdeel van RHG. Na het vertrek van Reinier de Graaf blijft het HagaZiekenhuis in Den Haag over met het technisch failliete LangeLand Ziekenhuis.
EWS
Het EWS is ingesteld na de faillissementen van MC Slotervaart en MC IJsselmeerziekenhuizen. Drie jaar geleden zijn de normen aangescherpt. Kern bleef dat verzekeraars, Wlz-uitvoerders en gemeenten verantwoordelijk zijn voor hun zorgplicht. Wanneer een zorgaanbieder wegvalt, moeten zij zorgen voor een alternatief voor hun verzekerden of inwoners. In 2019 kreeg VWS meer bevoegdheden om in te grijpen als deze partijen er niet uit komen. Sindsdien wil het ministerie eerder op de hoogte worden gebracht van dreigende ‘discontinuïteit’, zo staat in de wet.
VWS mag regie nemen
VWS mag in het geval van een early warning de regie nemen. Het ministerie roept dan de betrokken partijen om tafel, zal hen “aanspreken op hun verantwoordelijkheden en hen oproepen zich maximaal in te spannen om de continuïteit van zorg voor de patiënten te waarborgen”, vermeldt de wet. In zeer uitzonderlijke gevallen kan VWS zelfs een financiële bijdrage leveren. Hieraan zijn wel voorwaarden verbonden.
MC Slotervaart in Amsterdam ging in 2018 failliet. De zorgverlening moest in een zeer kort tijdsbestek worden afgebouwd en overgedragen aan andere zorgaanbieders. Dit was een zeer ingewikkelde en veelomvattende operatie zonder precedent. De politiek heeft toen besloten dat ze een dergelijke situatie nooit meer wil meemaken.
