De wijkverpleging wordt steeds verder uitgekleed, zorgorganisaties worden voor het derde jaar op rij geconfronteerd met tarief- en volumekortingen. Bovendien verwacht bijna driekwart van de zorgaanbieders dit jaar al problemen als direct gevolg van de contracten die voor 2017 met zorgverzekeraars zijn afgesloten.
Dit blijkt uit de jaarlijkse rapportage Zorgcontractering Wijkverpleging 2017 uitgevoerd door onderzoeksbureau ICSB in opdracht van ActiZ.
Bovenop de tarief- en volumekortingen komt nog dat beschikbaarheidsvoorzieningen (onvoorziene zorg en nachtzorg) en vormen van specialistische verpleging onder druk staan. PWC berekende recentelijk dat de wijkverpleging – waar gedurende zes maanden 271 duizend cliënten in behandeling zijn – verliesgevend is. In 2016 bedroeg dat 149 miljoen euro. “Om de juiste én voldoende zorg te kunnen leveren, zijn nú kostendekkende tarieven nodig om de wijkverpleging in de toekomst te borgen”, stelt ActiZ.
Tariefkortingen
Het onderzoek Zorgcontractering Wijkverpleging 2017 laat zien dat 61 procent van de zorgaanbieders te maken krijgt met tariefkortingen: de gemiddelde tariefkorting bedraagt 9 procent. 68 Procent van de zorgorganisaties geeft aan met het afgesproken tarief niet de doorontwikkeling in de teamsamenstelling (het opleiden en inzetten van hoger opgeleid personeel) te kunnen maken die zij noodzakelijk achten. Volgens 92 procent van de aanbieders kunnen cao-effecten niet worden opgevangen met de huidige tarieven.
Zo gaan loonkosten stijgen vanwege een herwaardering van de functie van wijkverpleegkundige. Daarnaast bestaat de cliëntengroep van de wijkverpleging voor een belangrijk deel uit kwetsbare ouderen, die steeds langer thuis blijven wonen. In 2025 zullen 350 duizend ouderen en chronisch zieken gebruik maken van wijkverpleegkundige zorg, een stijging van bijna 30 procent. Om deze groeiende groep met veelal complexe zorgvragen te kunnen bedienen, zijn volgens ActiZ kostendekkende tarieven noodzakelijk.
Bestuurslid Rob Stam: “Als gevolg van te krappe budgettaire kaders lopen kwetsbare ouderen het risico om onnodig op de spoedeisende hulp of op een ziekenhuisbed te belanden. In plaats van de wijkverpleging uit te kleden moet juist hierin worden geïnvesteerd.” De wijkverpleegkundige coördineert in de thuissituatie de zorg coördineert en ervaart een toegenomen druk op het takenpakket, stelt Stam. “Het is van belang dat ‘de juiste zorg op de juiste plek’ kan worden gegeven.”
Zorg leveren onder kostprijs
Verder blijkt uit het onderzoek dat bijna driekwart van de zorgaanbieders dit jaar al problemen verwacht als direct gevolg van de contracten die men voor 2017 met zorgverzekeraars heeft afgesloten. ActiZ-leden voorzien vooral ontoereikende groeimogelijkheden, zorg moeten leveren onder kostprijs, een verslechtering van de financiële positie, geen antwoord kunnen bieden op de extramuralisering van verzorgingshuiscapaciteit en een verhoging van de administratieve lasten.
Bijna de helft van de respondenten (48 procent) vindt volgens ActiZ dat de zorgverzekeraar waarmee zij de grootste productieafspraken hebben gemaakt, onredelijke eisen hanteert bij de inkoop van de wijkverpleging. De belangrijkste onredelijke eisen zijn dat de zorgverzekeraar voortzetting van zorglevering voor eigen rekening eist na bereiken van het budgetplafond, dat de zorgverzekeraar eist dat de aanbieder onvoorwaardelijk akkoord gaat met alle inkoopdocumenten en bijlagen en dat de zorgverzekeraar onredelijke tariefkortingen oplegt.
Bijna 60 procent van de respondenten geeft aan de onredelijke eisen (noodgedwongen) te hebben geaccepteerd. Ruim de helft van de zorgorganisaties (52 procent) is onderhandelingen gestart.
