Ziekenhuizen hebben steeds meer moeite om geschikte bestuurders te vinden. De vacatures voor bestuursfuncties blijven onvervuld, onder meer vanwege de toegenomen complexiteit, de risico’s en de Wet Normering Topinkomens (WNT).
Dat blijkt uit een onderzoek van interuniversitair centrum Sioo en managementbureau Boer & Croon onder ziekenhuisbestuurders, toezichthouders en headhunters.
De invoering en aanscherpingen van de WNT – het salaris van een topfunctionaris in de zorg mag niet hoger liggen dan een ministerssalaris van 181 duizend euro – hebben ertoe geleid dat steeds meer mensen bedanken voor een rol als ziekenhuisbestuurder, stellen headhunters in het onderzoek. Waar ze vroeger werden benaderd door mensen buiten de zorg om ziekenhuisbestuurder te worden, geven ziekenhuisbestuurders nu juist aan een baan buiten de zorg te willen. Een ziekenhuisbestuurder bevestigt dit beeld: “Je moet niet willen werken voor je inkomen, maar de WNT2- en WNT3-normen vind ik een belediging voor de complexiteit van het vak als bestuurder.”
Vaardigheden
Medici krijgen tijdens hun studie wel de juiste vaardigheden mee om een ziekenhuis te kunnen besturen, maar staan volgens de respondenten niet te trappelen om de stap naar bestuurder te maken. “Het bruto salaris van een medisch specialist is 280 duizend euro. Van een bestuurder is het ruim een ton minder”, aldus een ziekenhuisbestuurder. “Oudere dokters willen de stap naar het bestuur nog wel maken, omdat ze het vak wel gezien hebben en vaak behoorlijk wat geld verdiend hebben. Voor jongere, talentvolle medici, die zich net hebben ingekocht in een maatschap, geldt dat niet.”
Het verschil in salaris van een bestuurder van een academisch ziekenhuis – een relatief complexe organisatie – en een eenvoudigere, kleinere zorginstelling is als gevolg van de maximering van topsalarissen bovendien kleiner geworden, zo berichtte het Financieele Dagblad zaterdag. “Je kunt je dan afvragen hoe interessant het is om een grote complexe organisatie te gaan aansturen”, aldus headhunter Freek Muller van Holtrop Ravesloot & Partners tegenover de krant. “Het is haast een indecent proposal om een bestuurder daarvoor te vragen.”
Ook buitenlandse bestuurders haken als gevolg van de discussie over topinkomens af voor functies in de Nederlandse ziekenhuisbesturen, constateert headhunter Jochem Overbosch van Odgers Berndtson in het FD. Ze kiezen liever voor omringende landen zoals België en Duitsland waar ze zo’n drie tot zes keer zoveel kunnen verdienen.
Complexiteit
Niet alleen de belemmeringen van de WNT spelen een rol bij de afgenomen populariteit van de functie van ziekenhuisbestuurder. Bestuurders beklagen zich daarnaast over de toegenomen complexiteit die ze in hun bestuursfunctie ervaren. “De medische staf is zelfstandig geworden, we hebben te maken met opnamestops en nu hebben we ook nog elk jaar een vier maanden durend onderhandelingscircus met zorgverzekeraars.” Een andere bestuurder vertelt dat hij steeds meer tijd kwijt is zich te verantwoorden; aan accountants, inspecties, kwaliteitsinstituten, cliëntenraden, ondernemingsraden en medische staven.
Ook zeggen bestuurders steeds meer druk van buitenaf te ervaren en krijgen ze minder waardering voor hun werk. “Je bent a priori al verdacht van het verdienen van te veel geld, disfunctioneren, afkoopbonussen en het in stand houden van management,” aldus een bestuurder.
