De Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) heeft in 2016 in totaal 2156 meldingen ontvangen van burgers over de problemen waar zij tegenaan lopen in de zorg. Dit is bijna 70 procent meer dan in 2015, toen er 1289 meldingen binnenkwamen. De meeste meldingen gingen over ziekenhuizen en zorgverzekeraars.
De meeste meldingen ontving de NZa in het vierde kwartaal van 2016: bijna zevenhonderd. Dat waren er zo’n tweehonderd minder dan in de eerste drie kwartalen van vorig jaar, toen er minder dan vijfhonderd meldingen per kwartaal binnenkwamen. De stijging in het laatste kwartaal is toe te schrijven aan de grote hoeveelheid meldingen over zorgverzekeraars, namelijk bijna 46 procent. Over de meeste andere deelsectoren kwamen juist minder meldingen binnen in het vierde kwartaal.
Volgens de NZa is de toename van het aantal meldingen over verzekeraars met name te verklaren door de meldingen over het contracteringsproces tussen zorgaanbieders en zorgverzekeraars, bijvoorbeeld over de hoogte van de tarieven, de kwaliteitseisen en de administratieve lasten. Ook stelden burgers vragen over hun verzekeringen. Ze wilden bijvoorbeeld weten of hun behandeling vanuit de basisverzekering of aanvullende verzekering wordt vergoed.
Ziekenhuizen
Ruim 26 procent van het totaal aantal meldingen in 2016 ging over zorgverzekeraars. In 2014, het laatste jaar waarover de NZa de gegevens heeft uitgesplitst, was dit nog 19 procent. Weliswaar kwamen er veel meldingen binnen over zorgverzekeraars, maar de meeste meldingen gingen over ziekenhuizen; namelijk 28,2 procent. In het derde kwartaal ging maar liefst ruim 36 procent van de meldingen over ziekenhuiszorg. Burgers meldden bijvoorbeeld dat ze het ziekenhuis hebben bezocht in 2016, maar onverwacht hun eigen risico betalen over 2015.
Veel meldingen in het eerste kwartaal gingen over het feit dat het verplicht eigen risico moest worden betaald over een jaar waarin de verzekerde dit niet verwachtte. Veel burgers begrijpen niet hoe dit kan en kloppen aan bij de NZa. Ook hebben burgers moeite om bij hun verzekeraar de juiste informatie boven tafel te krijgen. Ze krijgen bijvoorbeeld geen duidelijke of onvolledige informatie over het marktconforme tarief, het eigen risico of de zorgverzekeraar verwijst onterecht door naar de zorginstelling of NZa.
Goede voorlichting
Zoals hierboven genoemd, gingen veel meldingen in het derde kwartaal over zorgverzekeraars. In het tweede kwartaal meldden veel burgers een veel hogere rekening te hebben gekregen dan verwacht, bijvoorbeeld 350 euro voor het aanstippen van een wrat. Ook kregen mensen toch een rekening opgestuurd na een behandeling, terwijl ze dachten dat alle kosten uit de zorgverzekering werden vergoed. “Goede voorlichting door aanbieder en verzekeraar blijft essentieel”, constateert de NZa.
Gedurende het hele jaar heeft de NZa nog steeds meldingen gekregen van burgers die vinden dat er in de apotheek geen gesprek is gevoerd over het gebruik van hun medicijn, maar hiervoor wel moesten betalen. De toezichthouder vraagt apotheken waar zij meldingen over krijgt om hun afspraken over het begeleidingsgesprek nog eens onder de loep te nemen. De NZa informeert bovendien melders, zodat zij bij een volgend apotheekbezoek weten wat ze kunnen verwachten.
Geboortecentrum
Vrouwen die eind 2015 naar een geboortecentrum gingen dat geen contract had met hun verzekeraar, kregen onverwacht de rekening toegestuurd voor hun bevalling. Dat mag niet. Voor het declareren van de ‘module geboortecentrum’ moet een aanbieder een contract hebben met de verzekeraar van de zwangere vrouw. We bezochten het geboortecentrum en vroegen hen met dit onjuiste gedrag te stoppen. Melders kregen van ons tips hoe zij hun geld terug konden vragen. Wij kunnen en mogen namelijk niet zelf geld terugvragen bij aanbieders of verzekeraars. Door deze zaak kijken wij of we de regels over geboortecentra moeten aanpassen.
Sinds 2016 heeft de NZa een Snelle Interventieteam (SI-team). Het SI-team pakt snel en zichtbaar meldingen op, aanvullend op de bestaande toezichtsgebieden. In 2016 waren dit bijna vierhonderd meldingen. Zo controleerde het SI-team of ggz-aanbieders hun wachttijd op de website vermelden, ging zij in gesprek met tandartsen die geen offerte verstrekten en legde zij signalen voor bij verzekeraars over hun dienstverlening. Daarnaast sprak het SI-team apothekers aan waarbij het niet helder was of zij een begeleidingsgesprek gevoerd hadden, terwijl het wel op de rekening stond.
Registratiesysteem
De toename van het aantal meldingen komt volgens de NZa deels doordat er sinds 2016 eenduidiger wordt geregistreerd, als gevolg van de overstap naar een nieuw registratiesysteem. Ook speelt een rol dat er meer voorlichters zijn aangenomen en dat de beltijden aanzienlijk zijn verruimd.
Een vergelijking maken met het aantal meldingen in voorgaande jaren is lastig. Het aantal meldingen schommelt namelijk behoorlijk. Waren het er in 2010 en 2011 nog enkele honderden, in 2012 kwamen er 1058 meldingen binnen. In 2013 waren het er 2247, in 2014 1830 en in 2015 1289.