De gezondheidszorg wordt het belangrijkste thema bij de komende Tweede Kamerverkiezingen, zo bleek uit een eerste politieke barometer dit najaar. Reden voor Skipr en ONVZ om het verkiezingsseizoen af te trappen met het eerste zorgdebat.
Bij de zorgverzekeraar in Houten kruisten Corrie van Brenk (50Plus), Hanke Bruins Slot (CDA), Corinne Ellemeet (GroenLinks), Renske Leijten (SP) en Arno Rutte (VVD) de degens over het stelsel en de betaalbaarheid van de zorg, de rol van de overheid en die van de burger en privacy. Het publiek was voorzien van een online stemkastje en liet zich uit over de verschillende onderwerpen van het debat én over welk (aspirant) Kamerlid de beste debater was.
Nationaal zorgfonds
SP’er Leijten en 50Plus-kandidaat Van Brenk waren in de minderheid met hun wens om het zorgstelstel grondig te hervormen. Hun partijen steunen ook het initiatief om de zorgverzekeraars af te schaffen en een nationaal zorgfonds op te richten. VVD-Kamerlid Rutte wijst zo’n “revolutie” in zorg pertinent af en ziet in zorgverzekeraars juist de hoeders van een goede en betaalbare zorg.
CDA’er Bruins Slot en GroenLinks-kandidaat Ellemeet willen evenmin het stelsel op de schop, maar zien graag kleinere aanpassingen, zoals meer aandacht voor kwaliteit en minder marktwerking. Ook een meerderheid van het 150 man sterke publiek ziet weinig in een nieuwe stelselwijziging, 72 procent zegt via de online stemming dit een verspilling van tijd en middelen te vinden.
Data delen met wie?
Wanneer Leijten en Rutte één op één debatteren over privacy blijken zij het over de noodzaak van privacy-waarborgen in de zorg grotendeels eens te zijn. Het SP-Kamerlid waarschuwt echter voor een al te groot toegankelijkheid van allerlei persoonlijke gegevens. Zo zou een apotheker wel moeten kunnen inzien welke medicijnen een patiënt gebruikt, maar niet wat er bij het laatste gesprek met de huisarts is besproken.
Rutte wijst er op zijn beurt op dat patiënten zelf aangeven dat zij graag willen dat hun medische gegevens gedeeld worden, vooral als zij ernstig ziek zijn en het delen van medische data zou kunnen leiden tot betere zorg.
Het publiek stemt bij deze ronde in ruime meerderheid (84 procent) voor krachtige politieke waarborgen van de privacy in de zorg.
De burger de baas?
Over de rol van de overheid en die van de burger is de afgelopen jaar veel te doen geweest. Het kabinet heeft de burgers participatie en eigen verantwoordelijkheid voorgeschreven, het Rijk heeft zorgtaken gedelegeerd naar de gemeenten en die moeten op hun beurt vertrouwen op wijkteams. Hoewel de burger ook in toenemende mate om eigen regie vraagt, gaat dit niet overal goed. Tussen gemeenten blijken bijvoorbeeld grote verschillen te bestaan in de zorgvoorziening en de bekostiging daarvan.
Zowel CDA-Kamerlid Bruins Slot, als 50Plus-kandidaat Van Brenk, alsook een meerderheid van hun toehoorders is daarom van mening dat de rijksoverheid zich er best wat vaker mee mag bemoeien. Zo zou de staatssecretaris, tot 15 maart nog PvdA’er Martin van Rijn, vaker gebruik moeten maken van de macht die hij heeft om gemeenten te dwingen om de zorg te leveren die inwoners nodig hebben, wanneer zij daarin te kort schieten. De zelfredzaamheid van de burger, is bovendien niet altijd even vanzelfsprekend, voegt Leijten later toe.
Zwakste schouders
De kosten van de zorg zijn de afgelopen jaren minder hard gestegen dan de jaren daarvoor. Toch krijgt minister Schippers hiervoor alleen complimenten van haar VVD-collega Rutte. Volgens GroenLinks-kandidaat Corinne Ellemeet is de beperking van de kosten voornamelijk bewerkstelligd doordat de zwakste schouders in de samenleving een zwaardere last zijn gaan dragen: de zorgtoeslag is beperkt, het eigen risico is omhoog gegaan en voorzieningen voor gehandicapten en chronisch zieken zijn uitgekleed, een onevenredig deel van de zorgkosten wordt gedragen door de middeninkomens.
GroenLinks wil deze scheve verdeling ongedaan maken door de hogere inkomens en bedrijven meer belasting te laten betalen en de zorgkosten uit algemene middelen te financieren. Ook CDA, SP en 50Plus willen in de bekostiging van de zorg meer aandacht voor de kwetsbaren in de samenleving.
Winnaar
Toch is het uiteindelijk geen van de vier vrouwen die het publiek voor zich wint. VVD’er Arno Rutte mag zich met 39 procent van de stemmen de beste debater van de avond noemen.
Hou Skipr.nl de komende dagen in de gaten. Video-interviews met de debaters en andere aanwezigen volgen.
