166672191
De NVTZ heeft een uniform raamwerk opgesteld voor de toetsing van toezichthouders. Dit raamwerk moet interne en externe ‘belanghebbers’ in staat stellen om het functioneren van de toezichthouders te beoordelen. Het programma gaat vanaf 2017 voor alle raden van toezicht gelden en wordt de komende drie jaar met steun van het ministerie van VWS uitgerold.
Met het programma sluit de NVTZ aan bij het bredere streven naar professionalisering van bestuur en toezicht in de zorg. Eerder al stelde de vereniging van zorgbestuurders NVZD een accreditatieprogramma voor zorgbestuurders op. Het NVTZ-raamwerk sluit hier goed bij aan, al spreekt de vereniging van toezichthouders in de zorg liever over ‘Goed Toezicht’ dan over accreditatie, aangezien goed toezicht wat de NVTZ betreft meer een zaak is van cultuur en gedrag dan van regels.
Geloofwaardigheid
Eén van de voornaamste pijlers van het programma is transparantie. “Per definitie ligt de beoordeling van geloofwaardigheid niet alleen in het functioneren van de raad van toezicht besloten, maar in de relevante interne en externe maatschappelijke belanghouders die oordelen over de geloofwaardigheid van de raad van toezicht”, aldus de NVTZ. “Derhalve wordt hier een systematiek geboden waarin niet de vereniging zelf beoordeelt of een raad van toezicht geloofwaardig toezicht houdt, maar uiteindelijk zijn het de verschillende belanghouders van de raad van toezicht die dit oordeel kunnen vellen op basis van de openbaar beschikbare gegevens omtrent dit Goed Toezicht.”
Met het oog hierop voorziet het raamwerk in enkele praktische gedragsregels. Zo moet een raad van toezicht “aanspreekbaar zijn in brede zin” en benaderbaar middels een algemeen mailadres. Ook dient een raad van toezicht een jaarverslag te maken met daarin uitleg over het gevoerde beleid en een overzicht van (neven)functies.
De NVTZ wijdt ook aandacht aan het opleidings- en kennisniveau. Nieuwkomers in de sector moeten een volwaardige beginnerscursus volgen voor toezichthouders in zorg of welzijn. Ook moeten toezichthouders zich in geval van specifieke kennislacunes laten bijspijkeren, bijvoorbeeld op onderwerpen als kwaliteit & veiligheid, financiën en zorgvastgoed. Op de website van de NVTZ komt een lijst komen van goedgekeurde opleidingen door een innovatie- en adviescommissie.
Evaluatie
Een geloofwaardige raad van toezicht reflecteert wat de NVTZ betreft via intervisie of visitatie gestructureerd op eigen functioneren. Dit betekent minstens elk jaar een zelfevaluatie en eens in de drie jaar een evaluatie onder begeleiding van een onafhankelijke deskundige externe evaluator. Uit deze laatste evaluatie moet de raad van toezicht drie lessen distilleren, die openbaar worden gedeeld.
De NVTZ waarschuwt dat het nieuwe raamwerk niet moet worden gezien als “panacee”. “Incidenten zullen helaas altijd voorkomen, onafhankelijk van de gekozen structuuroplossingen”, aldus de NVTZ. “Het kan wellicht niet voorkomen dat incidenten plaatsvinden of dat missers worden gemaakt, maar misschien de kans daarop verkleinen of in ieder geval helpen om bekende valkuilen te vermijden.”
