AppleMark
Minister Schippers van VWS wil dat ziekenhuizen op termijn kiezen voor een besturingsmodel dat gebaseerd is op loondienst dan wel op participatie van medisch specialisten. Het nu in de ziekenhuizen gehanteerde samenwerkingsmodel op basis van een medisch specialistisch bedrijf (msb) ziet ze “nadrukkelijk als een tussenoplossing”.
De brede introductie van het samenwerkingsmodel in de ziekenhuizen is een uitvloeisel van de invoering van integrale bekostiging. Om hun fiscale status als ondernemer te behouden hebben vrijgevestigde medisch specialisten zich massaal georganiseerd in msb’s. Waar ziekenhuizen voorheen zaken deden met verschillende maatschappen, moet ze nu samen werken met een msb.
Zorgwekkend
Blijkens onderzoeken van onder meer de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa), de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) en TIAS heeft de komst van het MSB “in de praktijk geen directe, negatieve gevolgen”. Toch is Schippers kritisch over de huidig stand van zaken. Uit de rapporten blijk volgens de minister dat de formele implementatie van het samenwerkingsmodel heeft geresulteerd in complexe organisatiestructuren, die een risico voor de bestuurbaarheid kunnen vormen.
“Bovendien lijkt de toegenomen invloed van de medisch specialisten ten koste te zijn gegaan van de invloed van de ziekenhuisbestuurders”, schrijft Schippers aan de Tweede Kamer. “Dat vind ik zorgwekkend, gezien de eindverantwoordelijkheid van ziekenhuisbestuurders voor de kwaliteit en veiligheid.”
Tegenstrijdig
Ook kunnen de financiële belangen van ziekenhuizen en medisch specialisten in het samenwerkingsmodel tegenstrijdig zijn. Bovendien blijven in het samenwerkingsmodel potentiële risico’s van het oude maatschappenmodel bestaan, zoals versnippering, beperkte betrokkenheid, of concurrentie tussen het msb en het ziekenhuis. Bij conflicten en complexe vraagstukken is het onvoldoende om alleen op de goede onderlinge relatie te vertrouwen, citeert Schippers de NZa.
Tussenmodel
Om deze redenen ziet Schippers het samenwerkingsmodel “nadrukkelijk als een tussenmodel”. De ziekenhuizen denken hier vooralsnog anders over. Volgens de NZa zien de meeste ziekenhuizen en msb’s het samenwerkingsmodel als eindmodel. Nog geen enkel ziekenhuis heeft de overgang gemaakt naar het participatiemodel, waarin medisch specialisten als aandeelhouder van het ziekenhuis direct risico lopen. Eén op de vijf ziekenhuizen en msb’s ziet het samenwerkingsmodel als mogelijke opstap naar het participatiemodel.
Subsidie
Schippers laat de komende maanden onderzoek naar mogelijkheden om het participatiemodel aantrekkelijker te maken. De uitkomsten van dit onderzoek wil ze mogelijk meenemen in het aangepaste ‘Wetsvoorstel vergroten van de investeringsmogelijkheden in de medisch specialistische zorg’. Daarnaast roept ze ziekenhuizen en medisch specialisten op om het participatiemodel en het loondienstmodel “als stip op de horizon niet uit het oog te verliezen”.
Eerdere pogingen van Schippers om vrijgevestigden met een subsidie tot de overstap naar loondienst te verlijden, hebben beperkt succes gehad. In 2015 hebben 450 specialisten van de regeling gebruik gemaakt.
