Burgers moeten juridisch meer mogelijkheden krijgen om te klagen als ze de zorg van hun gemeente ontoereikend vinden. Dat bepleiten vier hoogleraren in de Volkskrant.
“Er is een onafhankelijke klachteninstantie nodig die collectief toetst of een bepaalde gemeente bijvoorbeeld het grondrecht van de sociale zekerheid schendt, als die zich bijvoorbeeld te weinig bekommert om armoede onder kinderen, zorg voor daklozen, ouderen, gehandicapten of andere zwakkere groepen”, zegt hoogleraar sociale zekerheid Gijsbert Vonk in de Volkskrant.
Het nieuwe meldpunt is volgens Vonk en zijn drie collega’s nodig omdat de rechtspositie van burgers naar hun oordeel is verslechterd sinds de gemeenten vorig jaar meer zorgtaken van het Rijk hebben overgenomen. Wat de vier betreft zou het meldpunt kunnen worden onder gebracht bij het College voor de Rechten van de Mens.
Maatwerk
Gemeenten hebben sinds 2015 de vrijheid om zelf te bepalen hoe ze hoe ze jeugdzorg en maatschappelijke ondersteuning bieden aan hun inwoners. De gedachte is dat gemeenten de noden van burgers beter kennen dan de centrale overheid en zo maatwerk kunnen leveren. Volgens Vonk ligt willekeur op de loer. “Maatwerk juridisch lastig”, aldus Vonk in de Volkskrant. “Het is subjectief, en kan leiden tot willekeur. In de Grondwet staat dat de overheid verantwoordelijk is voor de zorg. Verder ontstaan er verschillen in de zorg die gemeenten leveren. Soms is niet uit te leggen waarom iemand in de ene gemeente meer hulp krijgt dan in de andere.”
Sinds de overheveling van de zorgtaken naar de gemeenten hebben al duizenden burgers een bezwaarschrift ingediend en zijn er vele rechtszaken gevoerd. Lokale rechtbanken hebben hierover verschillende uitspraken gedaan.
Pluriformiteit
Het pleidooi van de vier staat haaks op een recent advies van de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving (RVS). In ‘Verlangen naar samenhang. Over systeemverantwoordelijkheid en pluriformiteit’ maakt de RVS zich juist sterk voor pluriformiteit als centrale waarde bij de organisatie van zorg en maatschappelijke ondersteuning. Het gelijksdenken verdrukt volgens de RVS zorg op individuele maat.
