Apothekers wijken bij één op de zes verstrekkingen af van het preferentiebeleid en geven een ander geneesmiddel af dan het door de zorgverzekeraar aangewezen preferente middel. In 5,3 procent van de afwijkende gevallen geeft de apotheker hiervoor geen reden.
Dit blijkt uit cijfers van de Stichting Farmaceutische Kengetallen (SFK). In 5,2 procent van de afwijkingen voert de apotheker ‘logistieke noodzaak’ aan. Dat wil zeggen dat het preferente middel niet dan wel niet tijdig door de apotheek aan de verzekerde kon worden verstrekt. Bij 6,6 procent van de verstrekkingen geeft de apotheek ‘medische noodzaak’ op als reden. Daarvan is sprake als voorschrijver en apotheker van mening zijn dat er medische gronden zijn waarop behandeling met het preferente middel niet verantwoord is. Als de niet-vastgelegde afwijkingen buiten beschouwing worden gelaten, is 56 procent van de afwijkingen vanwege een medische noodzaak en is er bij 44 procent een logistieke noodzaak.
Afwijking
Het geneesmiddel waarbij apothekers volgens eigen opgave naar verhouding het vaakst afweken van het preferentiebeleid, is de bloeddrukverlager irbesartan 150 mg in tabletvorm. Slechts in 5 procent van de gevallen is het preferente middel verstrekt. Bij deze verstrekkingen legden apothekers meestal logistieke noodzaak als reden vast. Dit komt omdat er leveringsproblemen zijn geweest met het preferente middel.
Andere geneesmiddelen met veel afwijkingen vanwege logistieke noodzaak waren het antibioticum doxycycline dispertabletten van 100 mg, het penicilline-derivaat amoxicilline/clavulaanzuurtabletten van 500/125 mg, diabetesmedicijnen metforminetabletten van 850 mg en glicazidetabletten met gereguleerde afgifte van 30 mg. Een deel van deze afwijkingen wordt veroorzaakt doordat verzekeraars per 1 januari nieuwe preferente middelen hebben aangewezen. Deze aanwijzing noopt fabrikanten, groothandels en apotheken tot het reorganiseren van de distributie.
Het anti-epilepticum carbamazepine (400 mg en 200 mg) staat hoog op de lijst met afwijkingen van het preferentiebeleid vanwege medische noodzaak. Dit komt mede doordat het preferentiebeleid rond dit middel alleen van toepassing is op nieuwe gebruikers. Een ander middel met een hoge medische noodzaak zijn pregabalinecapsules van 75 mg, 150 mg en 300 mg. Fabrikant Pfizer heeft voor het origineel Lyrica tot juli 2017 een patent op de indicatie neuro-pathische pijn. Hierdoor mogen apotheken de generieke varianten formeel niet voor deze indicatie afleveren
