De medicijntekorten in Nederland zijn in 2015 verder gestegen: in het afgelopen jaar waren 625 medicijnen niet beschikbaar. Volgens de KNMP is er sprake van een verviervoudiging van de tekorten in vijf jaar tijd.
Dit blijkt uit cijfers van het meldpunt KNMP Farmanco. De apothekersorganisatie spreekt van een tekort als medicijnen landelijk niet beschikbaar zijn en het tekort waarschijnlijk langer dan veertien dagen gaat duren. In de praktijk loopt de periode tussen de zes en negen maanden. Vorige week ontstond onrust bij de patiënten aan de balie van de apotheken door een dreigend tekort van het schildkliermedicijn Thyrax Duotab.
“Als geneesmiddelen definitief van de markt verdwijnen, is dit in zeventig procent van de gevallen om economische redenen”, stelt de KNMP. Relatief goedkope en gangbare geneesmiddelen gaan van de Nederlandse markt omdat de prijzen voor geneesmiddelen in Nederland zo laag zijn. Mede door het lage inwonertal en de lage geneesmiddelenconsumptie is Nederland een “relatief oninteressant afzetgebied”. Om bedrijfseconomische redenen laten internationaal opererende bedrijven Nederland steeds vaker links liggen, volgens de KNMP.
Antibiotica
In 2015 waren er met name problemen met antibiotica. Dit verontrust de KNMP omdat deze tekorten mogelijk tot resistentie leiden. “In Nederland proberen we zoveel mogelijk het gebruik van antibiotica te beperken”, zegt KNMP-voorzitter Gerben Klein Nulent. “Als het nodig is, starten we het liefst met een stof die alleen werkt tegen de bacterie die de infectie veroorzaakt. Indien een dergelijk middel niet leverbaar is, krijgt de patiënt noodgedwongen een antibiotica die op meer soorten aanslaat. Bacteriën worden hierdoor sneller ongevoelig.”
De KNMP pleit voor een aantal maatregelen om de trend van stijgende tekorten te staken. Ten eerste moet er een vroege meldplicht voor fabrikanten bij leveringsproblemen komen. Dit geeft apothekers meer tijd om naar alternatieven te zoeken. Ten tweede moet leveringszekerheid onderdeel uitmaken van de inkoopvoorwaarden die zorgverzekeraars met leveranciers overeenkomen. Ten derde moet de overheid optreden om niet-beschikbaarheid te verhelpen. Ten derde moeten de kosten van niet-beschikbaarheid voor rekening komen van die partijen die hier invloed op hebben: de zorgverzekeraar of de fabrikant. Ten slotte moet de apotheker de vrijheid hebben om bij een tekort de patiënt het beste alternatief aan te bieden, zonder financiële consequenties voor zichzelf of voor de patiënt.
Nefarma
In een reactie laat Nefarma weten dat het voor patiënten “heel vervelend” is als ze zonder geneesmiddelen komen te zitten. De vereniging van medicijnfabrikanten wil met andere partijen oplossingen bedenken om tekorten in de toekomst beter te voorkomen en op te lossen. Het is onduidelijk waardoor geneesmiddelentekorten precies ontstaan, volgens Nefarma. “De oorzaken zijn heel divers: van middelen met een grondstof die maar op één plek ter wereld wordt gemaakt tot incidenten in een fabriek. De productieprocessen van geneesmiddelen zijn precair en dus kan er kortom altijd wel ergens iets misgaan.”
De vereniging wil graag, in samenwerking met andere betrokken partijen, een grondige analyse maken van de oorzaken van medicijntekorten – en hoe die te voorkomen zijn. Daarnaast wil Nefarma met de belangrijkste betrokken partijen, waaronder het ministerie van VWS en de KNMP, om tafel gaan zitten om samen te komen tot een actieplan. Bovendien wil de vereniging dat “nog beter en sneller” over tekorten wordt gecommuniceerd met patiënten dan nu al gebeurt.
