De zorgen over het groeiende tekort aan zorgpersoneel nemen toe in de Europese Unie (EU). De tekorten dreigen verder op te lopen als gevolg van de steeds ouder wordende bevolking en het relatief hoge aandeel verpleegkundigen en artsen dat met pensioen gaat.
Dat concludeert de EU-commissie Directorate-General for Health and Food Safety op basis van de laatste cijfers van statistiekbureau Eurostat, meldt FNV Zorg & Welzijn.
De verwachting is dat het aantal 65-plussers in de EU in de periode 2014-2054 met bijna 60 procent toeneemt. Dat leidt tot meer ouderen en meer vraag naar zorg. Europese zorgsystemen moeten hierop anticiperen. Bijvoorbeeld door het aanbod van zorgprofessionals beter te laten aansluiten op de veranderende vraag en behoefte van de bevolking. Eén van die ontwikkelingen is de verschuiving van zorgverlening in het ziekenhuis naar zorg leveren aan huis.
Nederland
Dit beeld gaat ook voor Nederland op voor de langere termijn. Volgens het UWV gaan in de ziekenhuizen tussen 2012 en 2017 zo’n vijfduizend banen verloren. De geestelijke gezondheidszorg blijft als enige min of meer stabiel. Tegelijkertijd is er in Nederland sprake van forse vergrijzing van het personeel in de zorg. In ziekenhuizen was bijvoorbeeld het aandeel werknemers onder de 35 jaar in 2014 28 procent, ten opzichte van 67 procent in 2004. Het aantal werknemers van 50 jaar en ouder nam juist toe: in 2004 was nog geen 6 procent van de werknemers 50-plusser, tien jaar later was dit bijna 36 procent.
Een andere ontwikkeling is dat steeds meer zorgprofessionals een baan zoeken in een ander EU-land. Ook patiënten zoeken steeds vaker bepaalde typen zorg over de grens op, vaak om financiële redenen. De grensoverschrijdende arbeidsmigratie kan verstoringen op de arbeidsmarkt tussen landen helpen oplossen, aldus FNV. “Een overschot in een bepaalde specialisatie in het ene EU-land kan een tekort in een ander land opvullen.”
FNV Zorg & Welzijn zegt het “van groot belang” te vinden om zorgpersoneel voor de zorg te behouden en om nieuw personeel te blijven opleiden. Doorgaande professionele ontwikkeling en een leven lang leren wordt ook voor de Nederlandse zorg van groot belang. De Europese Commissie zoekt met het ‘action plan for the EU health workforce’ naar andere manieren om daarmee om te gaan. Oplossingen zijn onder meer: betere planning en prognoses van personeelsbestanden in Europa; anticiperen op toekomstige vaardigheden; het wervings- en selectieproces verbeteren en het behoud van zorgprofessionals. Voor de internationale arbeidsmigratie is het daarnaast belangrijk dat de verschillende landen de kwalificaties van elkaars zorgprofessionals op een gelijkwaardige manier erkennen.
