Zorgaanbieders willen in toenemende mate de mogelijkheden van eHealth verkennen en implementeren binnen de langdurende zorg. Het is dan van belang om goed te achterhalen waar een zorgaanbieder behoefte aan heeft en hoe eHealth betekenisvol kan bijdragen aan het zorgproces.
Aangezien de technische mogelijkheden onbeperkt lijken te zijn en de behoefte of vraag vaak onduidelijk, spreken wij over ‘fuzzy problems’. Bij fuzzy problems is het knelpunt lastig te benoemen: het is nieuw, het is niet transparant, er zit veel gevoel bij, er zijn veel stakeholders en voor de hand liggende oplossingen werken wellicht niet. Een verscheidenheid aan eHealth oplossingen kunnen bijdragen aan een oplossing van een probleem of doelstelling, maar het is vaak onduidelijk welke oplossing gekozen moet worden.
Het eHealth team van Vilans past een nieuwe manier van iteratief en innovatief werken toe volgens Design Thinking. Deze manier van werken leent zich goed voor fuzzy problems en complexe vraagstukken, en biedt creatieve methodes om samen met eindgebruikers het probleem uitgebreid te verkennen en de oplossing samen te ontwikkelen. Verschillende methodieken worden toegepast binnen Design Thinking – waaronder cultural probes, contextual inquiries en paper prototyping – om eHealth aan te kunnen laten sluiten bij de cultuur, wensen en behoeften van mensen.
Werken met eHealth zorgt ervoor dat het ‘gewone zorg’ wordt waarbij de kwaliteit van leven natuurlijk voorop staat.
Cultural Probes
Om inspiratie op te doen voor de implementatie van eHealth en een inzicht te verkrijgen in de cultuur en waarden van cliënten en zorgprofessionals over een relatief lange periode, gebruikt Vilans cultural (design) probes. Deze probes bestaan uit verschillende attributen waaronder een camera, dagboek, voice recorder, post cards, etc. Toekomstige eindgebruikers van eHealth kunnen deze attributen gebruiken in hun dagelijks leven om persoonlijke en betekenisvolle ervaringen vast te leggen. Zo krijgen wij een goed inzicht in welke eHealth oplossingen zouden kunnen passen bij de eindgebruiker. Een belangrijk aspect van acceptatie van eHealth interventies is de context waarin de innovatie geplaatst wordt. Door middel van cultural probes geven wij mensen zelf de regie in wat en hoe ze hun leven aan ons willen vertellen.
Figuur 1: Ophalen van ervaringen van cliënten met zorgtransitie 2015 door middel van design probes.
Zie ook:
http://www.vilans.nl/weblog-neem-onzekerheid-over-hervormingen-in-de-langdurende-zorg-weg.html
http://www.kennispleinchronischezorg.nl/eerstelijn/wijkgerichte-zorg-nieuws-vilans-volgt-patienten-tijdens-zorgtransitie.html
Contextual Inquiries
Een andere methodiek die wordt toegepast zijn contextual inquiries. Een contextual inquiry bestaat uit het meelopen, observeren en vragend opstellen door een onderzoeker binnen de werk- en leefomgeving van de langdurende zorg. Door middel van contextual inquiries ervaren wij de cultuur van een organisatie en hoe het samenspel tussen cliënt, omgeving, medewerker en techniek zich manifesteert. Deze methodiek is vooral nuttig als een onderzoeksgebied nog onontgonnen terrein is. Zo krijgen wij regelmatig de vraag om een bijdrage te leveren aan de optimalisatie en implementatie van eHealth binnen de nachtzorg. Het eerste wat wij dan ondernemen is om daadwerkelijk een aantal nachten mee te lopen met het nachtzorgpersoneel om uiteindelijk tot een advies te komen hoe eHealth een betekenisvolle bijdrage zou kunnen leveren en wat er eventueel verbeterd zou kunnen worden aan de huidige situatie om te komen tot een gewenste optimale toekomstige situatie.
Paper prototyping
Indien een product of dienst nog in de conceptfase zit gebruiken wij paper prototyping om de ideeën verder uit te werken tot een eerste schets of ontwerp. In deze sessies ontwikkelen wij samen met potentiele eindgebruikers nieuwe producten die dankzij paper prototyping aansluiten op de kennis, verwachtingen en wensen van de doelgroep. Deze eerste ontwerpen van papier worden daarna verder uitgewerkt door productontwikkelaars tot een eerste prototype, waarna deze weer teruggekoppeld wordt aan de eindgebruikers tijdens iteratieve evaluatie-herontwerp sessies.
Figuur 2. Paper Prototyping van een digitale leeromgeving in de regio Nijmegen (HAN, ZZG, UMCN, Vilans, Ranj). Ontwikkelen in co-design met wijkverpleegkundigen.
Het toepassen van creatieve onderzoeksmethodes past bij veel vraagstukken in de langdurende zorg en de betrokkenen. Naast de ‘fuzziness’ van de problematiek, is traditioneel onderzoek met gebruikers (zoals bijvoorbeeld met dementie) niet altijd de beste manier. Visueel werken helpt deze gebruikers om hun mening en ideeën gemakkelijker kenbaar te maken. In het Happy Walker project, waar Vilans het gebruikersonderzoek voor een app voor mensen met dementie uitvoert, hebben we samen met cliënten en mantelzorgers de app herontworpen.
Figuur 3. Paper Prototyping met mensen met dementie
Zodoende creëren wij samen met het veld de toekomst van eHealth in de langdurende zorg.
http://www.vilans.nl/nieuwsoverzicht-navigatie-voor-mensen-met-dementie-happy-walker.html
———————————————————————————
Henk Herman Nap & Sandra Suijkerbuijk (Team eHealth, Vilans)
Vilans is een not for profit organisatie en heeft als doel om samen met het veld kennis te ontwikkelen en met de resultaten daarvan implementaties te ondersteunen. eHealth is een van de focus gebieden van Vilans en de portefeuille eHealth is onderverdeeld in: Zorg op afstand, Platform en dossiers, Zelfzorg en eerste lijn, en Woonzorgtechnologie. Het Vilans eHealth team adviseert zorgaanbieders in hun keuze voor eHealth technologie en diensten, begeleid in implementatietrajecten en evalueert en valideert nieuwe eHealth innovaties. Verder helpt het eHealth team met visievorming, bieden zij een verantwoord stappenplan en zorgen zij dat eHealth onderdeel wordt van het dagelijks handelen bij zorgprofessionals.
