Golden euro signs raining. Publikationsname / Publikationsnummer / E-Tag TT.MM.JJJJ (optional) Beilage/Flyer AH 14,15/2014, Anzeige AH 16/2015
De kosten in de zorg zijn weliswaar gematigd aan het stijgen momenteel, maar in de nabije toekomst rijzen de kosten waarschijnlijk weer de pan uit. Dit komt onder meer doordat babyboomers vanaf 2020 massaal gebruik gaan maken van zorg en doordat de kosten van medicijnen zullen toenemen.
Dit blijkt uit de toespraken van deelnemers aan het afscheidssymposium van de Raad voor de Volksgezondheid en Zorg, die opgaat in de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving (RV&S). Het thema is ‘Wil de penningmeester van de zorg nu opstaan?’
Premies
Ruim tien jaar geleden begon een zeer sterke kostenstijging in de zorg. Onlangs maakte het CBS bekend dat de groei van de zorguitgaven in vijftien jaar niet zo laag is geweest. Wim Groot, hoogleraar Gezondheidseconomie aan de Universiteit Maastricht: “Inmiddels lijkt de sterke stijging van de zorgkosten voorbij. Hierdoor zijn de afgelopen jaren de premies voor de zorgverzekeringen gelijk gebleven of zelfs gedaald.”
“Betekent dit dat de zorguitgaven nu zijn getemd? Er is inderdaad reden voor optimisme, maar het is te vroeg om nu al victorie te kraaien”, stelt Marco Varkevisser, universitair hoofddocent bij het instituut Beleid & Management Gezondheidszorg van de Erasmus Universiteit Rotterdam. Volgens hem is het “niet onwaarschijnlijk” dat de zorguitgaven opnieuw hard zullen stijgen door nieuwe, dure geneesmiddelen en behandelingen.
Economische groei
Ook Wim Groot waarschuwt voor een nieuwe periode van sterke groei van de zorguitgaven. “In het verleden hebben we vaker gezien dat perioden van gematigde groei van zorguitgaven werden afgewisseld met periode van snelle groei. De huidige periode van lage groei zou ook wel eens tijdelijk kunnen zijn. Nu de economische groei weer toeneemt, zullen de teugels van de kostenbeheersing mogelijk weer gevierd worden.”
Groot wijst op de babyboomers, die onvermijdelijk meer gebruik gaan maken van dure ouderenzorg. Dit zal vanaf 2020 gaan gebeuren. Vanaf dat jaar moet Nederland rekening houden met een “nieuwe explosie van zorguitgaven”.
Marco Varkevisser waarschuwt voor enkele zwakke punten in de huidige situatie die tot hoge kostenstijgingen kunnen leiden. Zo is de selectieve inkoop van doelmatige zorg nog maar beperkt van de grond gekomen. Verder is het “niet onwaarschijnlijk dat nieuwe dure geneesmiddelen en behandelingen in toenemende mate een opwaartse druk op de zorguitgaven zullen uitoefenen”. Hij wijst daarnaast op de fusies van ziekenhuizen die tot tot regionale machtsblokken hebben geleid, waardoor prijsstijgingen op de loer liggen. Tot slot mag niet uit het oog worden verloren dat de transparantie van de zorguitgaven nog steeds ernstig tekortschiet zodat de eindafrekening over een bepaald jaar veelal pas later kan worden opgemaakt.
Voordelen
Marcel Levi, bestuursvoorzitter van het AMC wijst op de voordelen van de gezondheidszorg in Nederland. “Voor het eerst in de geschiedenis van de mens lijkt de gemiddelde levensverwachting toe te nemen door een betere gezondheidszorg.” De levensverwachting van Nederlanders neemt daardoor “heel snel” toe. “Zo is in de afgelopen dertig jaar de sterfte aan hart- en vaatziekten, de afgelopen eeuw toch onze nummer één doodsoorzaak, gehalveerd.” Natuurlijk, stelt Levi, komt de steeds beter wordende gezondheidszorg met een prijs.
Volgens Levi zijn er twee manieren denkbaar om een harde stijging van de uitgaven te beteugelen. Ten eerste moeten de prijzen van nieuwe medicijnen en behandelingen minder hard stijgen dan nu gebeurt. Hij spreekt van “extreme en meestal onrealistische woekerprijzen”. Als het aan hem ligt, kunnen farmaceuten rekenen op een “maatschappelijk verantwoorde marge”, waardoor de prijs van nieuwe geneesmiddelen 75 procent lager kan uitkomen dan nu. In de tweede plaats vindt Levi dat de zorgsector veel meer energie moet steken in het “bestrijden van alle zorg die geen werkelijke waarde toevoegt aan de gezondheid van de patiënt. Ons systeem is vergeven van zinloze zorg, dubbelopzorg, en futiele zorg.”
Doelmatigheid
Johan Mackenbach, hoogleraar maatschappelijke gezondheidszorg aan het Erasmus MC en lid van de RVZ, plaatst een kritische noot bij de doelmatigheid van de zorg. “Het is teleurstellend dat, ruim tien jaar na het begin van een spectaculaire kostenstijging in de Nederlandse gezondheidszorg, nog grotendeels onbekend is wat deze heeft opgeleverd aan gezondheidswinst of betere kwaliteit van leven.” Hier schort iets aan de informatievoorziening door statistiek en onderzoek, stelt Mackenbach. “Hoe kan van politici verwacht worden dat ze verstandige besluiten nemen, wanneer de uitkomsten van de zorg niet worden gemeten?”
