Calculations and crisis
Een groot gedeelte van de zorginstellingen maakt geen meerjarige financiële prognoses. Ongeveer de helft van alle zorginstellingen heeft daardoor geen inzicht in de ontwikkeling van kasstromen en balanspositie voor de komende vijf jaar en daarmee de continuïteit van de instelling.
Dit constateert de vereniging van financiële professionals HEAD op basis van de nieuwste Zorgthermometer. “Een meerjaren-prognose voor kasstromen en balans is essentieel om de financiële continuïteit te waarborgen”, zegt Pim Diepstraten, als directeur zorg van Finance Ideas bij de Zorgthermometer betrokken. “De impact van meerjarenbeleid kan alleen op die manier financieel worden getoetst.”
Bovendien blijkt uit de Zorgthermometer dat instellingen te veel focussen op het resultaat als stuurinformatie. De financiële continuïteit wordt niet primair gewaarborgd door het resultaat, maar door een voldoende liquiditeit- en vermogenspositie.
Flexibele schil
De Zorgthermometer laat daarnaast zien dat instellingen sterk interen op de zogeheten ‘flexibele schil’ om de financiële gevolgen van de transitie op te vangen. Zorginstellingen verwachten ongeval de helft van het flexibele personeelsbestand te schrappen.
De overheveling van zorgtaken naar de gemeenten betekent voor zorginstellingen een dalende productie en toenemende tariefdruk. De flexibele schil in het personeelsbestand, opgebouwd uit tijdelijke contracten, oproepkrachten en natuurlijk verloop, biedt zorginstellingen de mogelijkheid om de kosten te reduceren.
Uit de Zorgthermometer blijkt dat de gemiddelde omvang van de flexibele schil circa 9 procent van het personeelsbestand bedraagt. Zorginstellingen verwachten de helft van deze flexibele schil in te zetten om de effecten van de transitie in de langdurige zorg op te vangen.
Geen soelaas
Volgens HEAD biedt deze maatregel in veel gevallen onvoldoende soelaas. De grootste problemen zijn te vinden in de ouderenzorg en de geestelijke gezondheidszorg (ggz). In deze sectoren zeggen respectievelijk 23 procent en 26 procent van de instellingen dat snijden in de flexibele schil onvoldoende is om de transitie in de langdurige zorg op te vangen.
De Zorgthermometer laat een paar voorzichtige lichtpuntjes zien. Zo is het vertrouwen in een positief resultaat in eerste kwartaal 2015 licht gestegen. Was dit eind 2014 met 27 punten op het laagste punt in jaren, in het eerste kwartaal van 2015 is dit gestegen tot 32 punten. Ook het verkrijgen van financiering is iets makkelijker geworden, zo constateert HEAD. Daarnaast stijgt de kredietopslag minder hard dan voorzien.
Dit alles neemt niet weg dat nog altijd 65 procent van de instellingen verwacht dat het financiële resultaat dit jaar zal dalen, waarvan 13 procent een sterke daling verwacht. Een nog hoger percentage (69 procent) verwacht dat de reële omzet daalt (9 procent sterk).
