De Wet medezeggenschap cliënten zorginstellingen (Wmcz) wordt aangescherpt. De versterking van de cliëntenraad is slechts een onderdeel van de vele maatregelen die minister Schippers voorstelt om ‘onbehoordelijk bestuur’ en ‘wanbeleid’ aan te pakken.
Cliëntenraden krijgen instemmingsrecht voor onderwerpen die de dagelijkse leefomgeving van cliënten raken. Denk daarbij aan onderwerpen als veiligheid, hygiëne, recreatiemogelijkheden en het opstellen van het zorgplan. Voorheen was er alleen verzwaard adviesrecht.
Ook wordt de financiering van cliëntenraden verbeterd en het enquêterecht verruimd. De IGZ gaat toezicht houden op de wettelijke verplichting van zorgaanbieders om medezeggenschap in te richten.
Instemmingsrecht
Volgens het Landelijk Steunpunt Medezeggenschap (LSR) heeft vooral het instemmingsrecht grote consequenties voor zorgaanbieders. “De bewijslast wordt eigenlijk omgedraaid. Zorgaanbieders zullen bij beslissingen altijd rekening moeten houden met de cliëntenraad. Voorheen kon een zorgaanbieder als hij volgens de Landelijke Commissie van Vertrouwenslieden een redelijk besluit had genomen en de cliëntenraad tegen was, toch voortgang boeken. Voortaan zal de commissie eerst nagaan wat de cliëntenraad ervan vindt en onderzoeken of zij een redelijk standpunt innemen”, aldus directeur Jasper Boele.
Wetsvoorstel
De plannen voor wetgeving rond de medezeggenschappen zijn de afgelopen jaren vaak gewijzigd. Eerst zou de Wmcz opgaan in de Wet cliëntenrecht zorg (Wcz). Begin 2013 werd besloten dat de Wcz niet door zou gaan. Regelingen rond medezeggenschap zouden worden ondergebracht in de wet Goed bestuur in de zorg. Nu is besloten dat ook dit wetsvoorstel niet doorgaat.
Scala
De verbeterde positie van de cliëntenraad is onderdeel van een scala aan maatregelen die minister Schippers en staatssecretaris Van Rijn nemen om ‘onbehoorlijk bestuur’ en ‘wanbeleid’ bij zorginstellingen aan te pakken.
Zo willen ze dat de zorgsector de verantwoordelijkheden van bestuurders en toezichthouders scherper gaat duiden. “Wij vinden dat de sector moet regelen dat bestuurders en toezichthouders hun onderlinge verantwoordelijkheden expliciteren, die in hun instellingsstatuten vastleggen en dat zij hun samenwerking jaarlijks evalueren.”
Governancecode
Ook wordt de governancecode aangepast. Zo moet een aanspreekpunt voor kwaliteit in de raad van bestuur worden benoemd, een vergewisplicht voor de raad van toezicht bij benoeming van een lid van de raad van bestuur worden toegevoegd, de kwaliteit van de besturing van zorgaanbieders via verplichte accreditatie worden verbeterd, zoals ontwikkeld door de Vereniging van Bestuurders in de Zorg (NVZD) voor bestuurders, een verplichte accreditatie voor interne toezichthouders worden ontwikkeld en geaccrediteerde bestuurders en toezichthouders in een bestuurders- en toezichthouderregister worden opgenomen.
De wijzigingen in de Wmcz moeten nog besproken worden in de Tweede Kamer. De verwachting is dat ze pas halverwege 2016 doorgang vinden.
