many 3d humans with empty chat bubbles
Om hun legitimiteit te versterken moeten zorgverzekeraars verzekerden nauwer betrekken bij hun strategie en bedrijfsvoering. Ook moeten ze voor de buitenwereld beter duidelijk maken hoe ze met de stem van de verzekerden omgaan.
Dat adviseert de Raad voor de Volksgezondheid en Zorg (RVZ) in het rapport ‘De stem van verzekerden’. Het pleidooi voor een grotere rol van de verzekerde komt wat de RVZ betreft voort uit de stelselwijziging. Sinds 2006 de zorgverzekeraar niet alleen financiële zorgverzekeraar, maar ook zorginkoper en soms zelfs zorgregisseur. “De acceptatie van deze nieuwe rollen door verzekerden, patiënten en zorgverleners, is niet vanzelfsprekend”, constateert de RVZ.
Imagoprobleem
Dit mag een understatement heten, want de zorgverzekeraars kampen met een flink imagoprobleem. In de ogen van velen zijn het logge, onpersoonlijke monopolisten die vooral uit zijn op het oppotten van winst. Zonder in dit maatschappelijk debat te treden, concludeert de RVZ dat de legitimiteit van zorgverzekeraars moet worden versterkt.
Dat kan wat de RVZ betreft door verzekerden meer dan nu te betrekken bij het zorginkoopproces, alsook bij het beleid van de verzekeraar en bij de dienstverlening aan verzekerden. Van verzekeraars mag bovendien worden verwacht dat zij verantwoording afleggen aan de diverse belanghebbenden over de wijze waarop zij de betrokkenheid van verzekerden hebben ingericht, zo vindt de RVZ.
De RVZ heeft ook een boodschap voor externe toezichthouders als de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) en De Nederlandse Bank (DNB). Dit externe toezicht is te eenzijdige gericht op financiële stabiliteit en betaalbaarheid, terwijl het zich meer moeten richten op risico’s voor toegankelijkheid en kwaliteit. Uitgerekend deze week kondigde NZa aan scherper te gaan toezien op deze onderwerpen. De NZa is bang dat de huidige “machtsconcentratie bij zorgverzekeraars” publieke belangen als kwaliteit en toegankelijkheid schaadt.
Wetgeving
Om die publieke belangen beter te borgen zouden zorgverzekeraars verzekerden en patiënten meer dan nu moeten laten deelnemen aan de besluitvorming. De kennis en ervaring van verzekerden en patiënten wordt steeds belangrijker voor de kwaliteit van de zorginkoop en kan actief worden ingezet bij de verschillende fases van het zorginkoopproces, aldus de RVZ. Dit kan door middel van verzekerdenraden, klantenpanels en regionale bijeenkomsten, maar ook met meer moderne instrumenten als digitale communities en crowdsourcing. Wel merkt de RVZ op dat de zorginkooprol niet precies is omschreven en vastgelegd in wetgeving.
Ledenraad
De RVZ ziet een belangrijke rol voor de ledenraad. Een goede ledenraad houdt de raad van bestuur scherp en beoordeelt het beleid van de verzekeraar vanuit het perspectief van de verzekerde en de patiënt. De ledenraad zou onafhankelijk, deskundig en representatief moeten zijn en voldoende lerend vermogen bezitten.
De RVZ adviseert zorgverzekeraars in hun gedragscode op te nemen waar een goed functionerende ledenraad aan moet voldoen. Tevens moeten raden van bestuur en raden van commissarissen zich verantwoorden over wat zij hebben gedaan met de signalen vanuit de ledenraad.
