Het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) in Den Haag plaatst vraagtekens bij de hervorming van de langdurige zorg die in 2015 moet ingaan. “Een aantal seinen staat op rood. En die springen niet vanzelf op groen.”
Dat stelt SCP-directeur Kim Putters in een vraaggesprek met Willem Wansink op de site van In voor zorg!, een programma voor de langdurige zorg van het ministerie van VWS en kenniscentrum Vilans. Aanleiding is de tweede SCP-evaluatie van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo): De Wmo in beweging, die op 28 mei is verschenen. De Wmo regelt sinds 2007 de maatschappelijke ondersteuning door gemeenten.
Aannames
SCP-directeur Putters betwijfelt in het vraaggesprek of het aantal mantelzorgers en vrijwilligers toeneemt als vanaf 2015 ook de langdurige zorg wordt hervormd. Zij moeten een deel van de zorg aan huis overnemen van de professionals. “De aannames zijn groot”, stelt Putters. “Maar het inzicht ontbreekt of het realistisch is ervan uit te gaan dat er straks genoeg mensen zijn om meer informele hulp te verlenen. We kunnen dus voor grote verrassingen komen te staan als die professionele hulp er niet meer is of niet ingekocht wordt.”
Visie
Hij erkent dat er hoge verwachtingen worden gesteld aan de gemeenten. Dat komt door de drie decentralisaties die er op ze afkomen (werk, jeugd en zorg). Maar hij waarschuwt voor optimisme. Putters: “De hervorming van de langdurige zorg valt of staat met de visie en inspiratie van de wethouder zorg.”
Een andere zwakke plek betreft het aantal ambtenaren dat zich bezighoudt met de Wmo. “Hoe verder je van de stad afraakt, hoe minder ambtenaren zich daarmee bezig houden. Soms maar één of twee. Dan ben je kwetsbaar. Een valkuil.”
Putters zegt dat elke gemeente een balans moet zien te vinden voor de eigen bevolking. “Wie heeft er zorg nodig, waar kun je dat voorkomen? Daar moeten gemeenteraden met hun burgers over praten. Bijvoorbeeld over de vraag hoe mensen aan het Wmo-loket willen worden bejegend. Er is niet erg veel tijd om het over die dingen te hebben.”
Behoeften
De SCP-directeur is wel positief gestemd over de vorderingen binnen de Wmo bij de aanbesteding. “Dat zijn de gemeenten beter gaan doen.” Gemeenten ontwikkelen ook steeds meer visie. “Ze richten hun beleid meer en meer op de behoeften van mensen en snijden dat toe op de hulpverlening aan ouderen. Ze weten dat niet alles meer een eenheidsworst kan zijn, maar dat je het moet zoeken in combinaties van diensten en hulpverlening.”
