Raden van toezicht in de gezondheidszorg stellen weinig kritische vragen. Ze laten zich vooral informeren. Aan advies geven komen ze nauwelijks toe. Dat stelt Marc van Ooijen in het tijdschrift Markant. Hij promoveerde eind 2013 op het proefschrift Toezichtdynamica.
Van Ooijen pleit ervoor dat toezichthouders eerder de scherpte opzoeken. “Het is de kunst om juist als het goed gaat de scherpte op te zoeken. Samen te onderzoeken hoe je de adviesfunctie handen en voeten geeft. Als je van elkaar weet hoe je in de wedstrijd staat, kun je bij eventuele problemen veel sneller en adequater reageren”, zegt Van Ooijen. Toezichthouders moeten in zijn optiek ook als klankbord of sparring partner fungeren.
Scherpte
In de praktijk hebben raden van toezicht veel vertrouwen in het bestuur en blijven ze op afstand, stelt Van Ooijen. Deze relatief passieve houding leidt ertoe dat toezichthouders bij afbrokkelend vertrouwen in de bestuurder lang wachten met optreden. Maar “als er onverwachte dingen gebeuren of het slechter gaat, komen zaken op scherp te staan. Dan prikkelen de omstandigheden een toezichthouder om er meer bovenop te gaan zitten. Soms is het dan al te laat.”
Uit Van Ooijens onderzoek komt naar voren dat raden van toezicht meer dan 90 procent van hun tijd bezig zijn met zich ‘laten informeren’. “Laten informeren”, zo constateert Van Ooijen is de “natuurlijke toestand van het interne toezicht”.
Skipr geeft het proefschrift van Marc van Ooijen uit. ‘Toezichtdynamica. Een exploratief kwalitatief onderzoek naar het functioneren van raden van toezicht in de gezondheidszorg’ is te bestellen via de webshop www.bsl.nl.
Marc van Ooijen leverde middels een uitgebreid video-gesprek een bijdrage aan de Skipr-masterclass ‘governance in de zorg’, die op 18 december 2013 als onderdeel van het jaarlijkse Skipr-event werd gehouden.
