Het College voor zorgverzekeringen (CVZ) wil gemeenten deels verantwoordelijk maken voor de zorg aan psychiatrische patiënten die langdurig in een instelling verblijven. Dat blijkt uit een conceptadvies dat het CVZ vrijdag 4 oktober heeft besproken tijdens een pakketcommissievergadering.
Het kabinet wil de intramurale ggz overbrengen naar Zorgverzekeringswet (Zvw) en de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) en heeft het CVZ om een uitvoeringstoets gevraagd. Het CVZ steunt op hoofdlijnen de indeling die het kabinet wil maken. Cliënten- en familiekoepel in de ggz, het Landelijk Platform GGZ (LPGGz), is principieel tegen. In het conceptadvies stelt CVZ voor om de langdurige intramurale ggz uit de AWBZ over te hevelen naar de Wmo en een deel onder de Zvw te laten vallen.
Wmo en Zvw
Het bieden van begeleid wonen of een beschermende woonomgeving en ondersteuning aan mensen met een psychiatrische aandoening, waarbij niet de behandeling, maar de op participatie gerichte ondersteuning centraal staat, gaat in de voorgestelde maatregel over naar de Wmo. Gemeenten krijgen hiermee de verantwoordelijkheid voor de maatschappelijke participatie van al hun inwoners; inclusief beschermd wonen met begeleiding van cliënten met een psychische stoornis. Dit sluit volgens het CVZ aan bij de opvatting van het kabinet dat de onderdelen van de AWBZ die overwegend gericht zijn op ondersteuning en participatie van burgers onder verantwoordelijkheid van gemeenten moeten worden gebracht. Het deel van de langdurige intramurale ggz dat is gericht op “het verbeteren of beheersbaar maken van het ziektebeeld door middel van behandeling”, moet volgens het advies worden overgeheveld naar de Zvw.
Kritiek
Het Landelijk Platform GGZ (LPGGz) heeft “principiële bezwaren” tegen de overheveling naar de Wmo “omdat het recht op zorg in de Wmo niet geborgd is en omdat wij door de beleidsvrijheid van gemeenten te veel verschillen zien ontstaan in de toegankelijkheid en kwaliteit van essentiële zorg voor een groep zeer kwetsbare mensen. Daarnaast vrezen wij het gebrek aan kennis en affiniteit bij gemeenten ten aanzien van de zwaarste cliëntgroepen.” Dat zegt Nic Vos de Wael, senior beleidsmedewerker van het Landelijk Platform GGZ, die als stakeholder bij de pakketcommissievergadering reactie op het advies heeft mogen geven.
Bovendien zijn de risico´s die de overheveling met zich meebrengt onvoldoende gedekt, stelt het LPGGz. Daarbij verwijst Vos de Wael naar de rechtspositie van cliënten, de borging van zorg- en begeleidingsplannen en kwaliteitsstandaarden.
Kern-AWBZ
Het LPGGz wil dat de zorgbehoefte van de client leidend wordt in het nieuwe stelsel. Nic Vos de Wael: ‘De kern-awbz is er straks voor mensen die echt niet meer thuis kunnen wonen. Een psychiatrische client die al enkele jaren in een instelling verblijft en echt niet zonder die beschermde omgeving kan, moet daar dus toegang tot krijgen. Gemeenten zullen vanuit de participatiegedachte aansturen op weer snel zelfstandig wonen, maar daarmee jaag je deze mensen over de kling.’
Naast het LPGGz pleit ook Per Saldo vandaag bij de pakketcommissie voor toegang tot de kern-awbz voor een groep GGZ-cliënten met zware problematiek.
