Het huidige zorginkoopbeleid voor ouderenzorg en thuiszorg door zorgkantoren staat de transitie van ouderenzorg in de weg doordat het op de korte termijn gericht is. Vooral verzorgingshuizen ondervinden hierdoor problemen. Dat stelt ActiZ, brancheorganisatie van zorgondernemers.
De overheid heeft de lichte zorgzwaartepakketten heeft afgeschaft, waardoor de instroom van mensen met een lichte zorgvraag in verzorgingshuizen stopt. Voor de leeggekomen woningen sluiten veel zorgkantoren echter niet of nauwelijks contracten af voor zwaardere zorgzwaartepakketten, signaleert ActiZ. Daardoor ontstaat leegstand, staan nieuwbouw- en renovatieplannen op de tocht en staat de toegevoegde waarde van verzorgingshuizen als steunpilaar in een buurt of wijk enorm onder druk. Terwijl verpleeg- en verzorgingshuizen zich juist willen voorbereiden op alle veranderingen in de zorg. ActiZ concludeert dit uit onderzoek dat ze heeft laten doen naar de zorgcontractering in de AWBZ.
Meerjarig commitment
Zorgorganisaties hebben volgens ActiZ behoefte aan dialoog met de zorginkoper en meerjarig commitment gericht op de lokale en regionale zorgagenda. Carla Cornuit, bestuurder van LuciVer: “Bij de zorginkoop moet het draaien om vragen als: wat kan de cliënt zelf, wat kunnen wij en hoe kunnen we dit realiseren? Dat is nu nog minder het geval.”
Reguliere contractering
Het onderzoek laat zien dat zorgkantoren positief zijn over de plannen van zorgorganisaties om werk te maken van cliëntgerichte zorg in de wijk, de zorg thuis en aanpassingen aan vastgoed. Desondanks blijkt het lastig om de bijbehorende, toekomstgerichte afspraken met zorgkantoren te maken. Eduard van Bockel, bestuurder van ZorgBalans: “Het reguliere contact met zorgkantoren en de zorginkoop zijn twee totaal verschillende werelden. Het zorgkantoor kent de regionale situatie en deelt onze ideeën over de toekomst van de zorg tot het moment dat de inkoop plaatsvindt. Dan is er ineens geen dialoog meer en worden we geacht te communiceren met een postbusnummer.”
Wijk- en buurtgerichte zorg
In het licht van de transitie die de ouderenzorg en zorg thuis de komende jaren te wachten staat, zouden zorgkantoren toekomstgerichte zorgafspraken moeten maken, volgens ActiZ. In de beweging die gaande is wordt enerzijds wijk- en buurtgerichte zorg ingericht om ervoor te zorgen dat mensen langer thuis kunnen wonen. Anderzijds moet zware zorg toegankelijk en betaalbaar blijven voor de mensen die alsnog naar een verpleeg- of verzorgingshuis moeten.
Anders contracteren
Volgens Aad Koster, directeur van ActiZ moet en kan de zorgcontractering anders. “Hoe? Door duidelijkheid te bieden aan zorgorganisaties en door de administratieve lasten te verlagen. Laat zorgorganisaties bestendigen wat ze goed doen, maak meerjarenafspraken, vereenvoudig het systeem waarin de cliënt kiest van wie hij zorg krijgt. Nu is het inkoopbestek ieder jaar weer anders, waardoor zorgorganisaties zich nauwelijks kunnen voorbereiden. Ieder jaar opnieuw. Laten we minder energie steken in het juridiseren en het geld investeren in waar het hoort: de zorg aan cliënten die het hard nodig hebben. Zeker nu we zo’n grote veranderopdracht hebben in de zorg thuis en de ouderenzorg.”
