Meer en betere zorg leveren met minder middelen. Dat is de enorme uitdaging waar de zorgsector voor staat. Ondanks de inzet van goede mensen, waardevolle initiatieven en de enorme urgentie, lukt het niet om fundamentele veranderingen te realiseren.
De oorzaak daarvan ligt onder meer in de sterke fragmentatie en autonome cultuur van de sector. Wat ontbreekt is een gedeelde visie, een gezamenlijk doel, concluderen PinkRoccade Healthcare, PharmaPartners en Benthurst & Co in het zorgvisieboek ‘Het stormt in de polder – een anticiperende kijk op het zorglandschap’. Waarom is het zo moeilijk de zorg fundamenteel te verbeteren? Vele factoren spelen een rol, maar doorslaggevend zijn de enorme versnippering, het gebrek aan regie, het feit dat veranderingen diep ingrijpen op de werkwijze van de veelal autonome zorgprofessionals en -organisaties en het ontbreken van de noodzakelijke infrastructuur.
Op zoek naar gezamenlijk doel
Fundamentele verandering in de zorg vereist de inzet en ondersteuning van alle betrokken professionals en organisaties. Dat heeft alleen kans van slagen als er een gezamenlijk doel is: een doelconfiguratie voor de zorg die alle waardevolle initiatieven de juiste richting geeft. Een vertrekpunt dat vooralsnog ontbreekt in de sterk gefragmenteerde zorg. Initiatiefnemers PharmaPartners en PinkRoccade Healthcare willen met het zorgvisieboek de discussie over zo’n doelconfiguratie op gang brengen.
Leren van anderen
Andere industrieën laten zien wat mogelijk is. In het zorgvisieboek passeren verschillende inspirerende voorbeelden de revue. Ook zijn er bewezen verandertactieken voor de zorg. Deze worden beschreven en toegepast op het Nederlandse zorgstelsel.
Bouwstenen voor nieuwe zorg
Op basis van alle verkregen inzichten schetst de zorgvisie de contouren van betere zorg, inclusief de hiervoor benodigde infrastructuur (processen, standaarden, IT-ondersteuning) en reikt het de bouwstenen aan voor een doelconfiguratie voor de zorg. De aanbevelingen in het kort:
- Maak breed gebruik van medisch-inhoudelijke gegevens;
- Gebruik zorgkennis over de keten heen;
- Betrek de zorggebruiker en zijn omgeving;
- Reorganiseer de eerstelijnszorg: huisartsgroepen kunnen uitgroeien tot netwerken van geïntegreerde, multidisciplinaire en samenwerkende eerstelijnsorganisaties die de regie voeren over de keten en de tweede lijn werk uit handen nemen;
- Verenig de kracht en voordelen van grote zorgorganisaties en kleinschalige zorg, dichtbij de patiënt.
Het ideale zorglandschap
Deze onderdelen van een verbeterd zorglandschappen laten zich samenvoegen tot een ideaal zorglandschap met vier aggregatieniveaus.
Landelijke specialisatie en schaal: apotheekgroepen, super specialistische zorginstellingen, laboratoria en diagnostische centra zullen zich vanwege hun gevoeligheid voor schaalgrootte en uniciteit op landelijk niveau organiseren.
Regionale beschikbaarheid: netwerken van gespecialiseerde zorgorganisaties zullen de balans verzorgen tussen specialisatie, schaalgrootte en regionale beschikbaarheid van zorg en hun kennis te gelde maken over de keten heen.
Wijk multidisciplinariteit: de ‘zorgdetailhandel’, dubbele schaalvergroting van de zorginstelling en het netwerk van zorginstellingen maken van de eerstelijnszorg een efficiënte multidisciplinaire zorgverlener, die in staat is de zorgketen te regisseren en de zorgkennis in de keten optimaal te gebruiken.
Zorg aan huis: steeds meer zorg kan aan huis plaatsvinden, e-health brengt de zorgketen en zorgkennis in toenemende mate bij de zorggebruiker thuis. Ook de inzet van zorgprofessionals aan huis kan hierdoor beter worden benut.
Hoe verder? Storm mee!
Een stelselbrede verandering vraagt tijd, maar is geen utopie. Gerichte initiatieven leiden stapsgewijs tot verbetering. Een doelconfiguratie helpt om betekenisvolle initiatieven te identificeren en uit te bouwen. De makers van het rapport roepen alle betrokkenen op om waardevolle initiatieven te steunen en – minstens zo belangrijk – de juiste condities te scheppen.
Discussieer mee over de inrichting van het nieuwe zorglandschap op de LinkedIn community Nieuwzorglandschap. Geïnteresseerd in het zorgvisieboek ‘Het stormt in de polder’? Kijk dan op www.nieuwzorglandschap.nl
