De Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) gaat haar boekje te buiten door de rechtmatigheid en doelmatigheid van betalingen door zorgverzekeraars in twijfel te trekken. Dat betoogt directeur Pieter Hasekamp van Zorgverzekeraars Nederland (ZN) in een blog op skipr.nl.
Volgens Hasekamp beperkt het wettelijk mandaat van de NZa zich tot toezicht op de randvoorwaarden van het zorgstelsel, zoals de zorgplicht, de acceptatieplicht en het verbod op premiedifferentiatie. “Maar de NZa vertaalt dat toezicht […] door naar een toezicht op de rechtmatigheid en doelmatigheid van de uitgaven van zorgverzekeraars”, schrijft Hasekamp op Skipr.nl. “Terwijl de Zorgverzekeringswet toch duidelijk aangeeft dat dit – anders dan in de ziekenfondstijd – niet de bedoeling is. Een zorgverzekeraar moet immers zelf zo goed mogelijk de afweging kunnen maken waar hij zijn geld aan besteedt – en de zorgverzekeraar die onnodig duur uit is, moet daarvan zelf de gevolgen dragen. Bureaucratisch toezicht doorkruist zo’n afweging – en brengt ons daarmee feitelijk terug in de ziekenfondstijd.”
Kritiek
Aanleiding voor Hasekamps opmerkingen is recente kritiek van de NZa op de kwaliteit van de materiële controles door zorgverzekeraars. Volgens de NZa verzuimen zorgverzekeraars tijdig te controleren of gedeclareerde zorg wel echt geleverd is. Ook de omvang van de zogeheten materiële controles is volgens de NZa te beperkt. Bovendien gebruiken zorgverzekeraars naar mening van de NZa te weinig spiegelinformatie en schort het aan de regie over controles.
Toverformule
In het verlengde hiervan adviseert de NZa de verzekeraars overwegingen rond gepast gebruik van zorg meer bij hun zorginkoop en risicoanalyses te betrekken. Dit is tegen het zere been van Hasekamp. “Controle op gepast gebruik van zorg lijkt nu een toverformule waarmee beleidsmakers de verantwoordelijkheid kunnen ontlopen om zelf keuzes te maken ten aanzien van het collectief verzekerde pakket, eigen betalingen – of voor een realistische uitgavenraming”, stelt Hasekamp.
Op de vingers kijken
Volgens Hasekamp valt de kritiek van NZa niet alleen buiten het mandaat van de marktmeester in de zorg, ook spant de NZa het paard achter de wagen. “Niemand zit te wachten op een systeem waarbij zorgverzekeraars de aanbieders voortdurend op de vingers kijken – via machtigingen vooraf, of via materiële controles achteraf. De zorgverzekeraar moet vrij zijn om de afweging te maken waar en hoe er gecontroleerd moet worden – zo efficiënt mogelijk, en bij voorkeur in samenspraak met aanbieders. […] Zorgverzekeraars nemen hun taak serieus waar het gaat om beheersing van de zorgkosten en het voorkomen van fraude en oneigenlijk gebruik. Het toezicht van de NZa, dat steeds meer gaat lijken op het klassieke doelmatigheidstoezicht uit de ziekenfondstijd, voegt daar niets aan toe.”
