We moeten allemaal langer doorwerken dan we vroeger deden. Omdat we langer leven en dus langer van pensioen genieten, is langer doorwerken nodig om ons pensioen betaalbaar te houden. Maar wat vinden de mensen die werken in de sector zorg en welzijn daarvan?
Werken ze ook écht langer door, of stoppen ze zo vroeg mogelijk? En wat zijn de redenen om al dan niet door te werken? We vroegen het meer dan 3.000 mensen die net met pensioen zijn of daar nog een paar jaar vanaf zitten.
De redenen dat een deel van de mensen in de sector zorg en welzijn graag wat langer blijft werken, zijn misschien niet verrassend. Een hoger inkomen en de contacten met collega’s en patiënten of cliënten worden het meest genoemd in ons onderzoek. Ook de voldoening en de uitdaging die het werk brengt en de zinvolle maatschappelijke bijdrage van het werk, staan hoog op het lijstje.
Werkdruk
Mensen die juist wél eerder willen stoppen met werken, noemen natuurlijk andere argumenten. De belangrijkste reden om te stoppen is de toegenomen werkdruk. Maar liefst de helft van de werkenden vanaf 60 jaar wil zo snel mogelijk met pensioen. Bijna de helft van die groep noemt daarbij de werkdruk als belangrijkste factor. Bijna een kwart noemt ook de kwaliteit van het management en de organisatie als reden om te willen stoppen.
Ongeveer een kwart van de mensen die meededen aan het onderzoek, gaf aan dat de fysieke én mentale belasting te hoog werden om nog langer door te werken. Sommigen voelen zich versleten en merken dat hun mentale weerbaarheid minder is geworden. Een van de mensen die onze vragenlijst invulde formuleerde het zo: “I.v.m. bezuinigingen moesten we met minder personeel ook nog eens meer werkzaamheden verrichten. Mijn geestelijke en lichamelijke gezondheid gaat voor, dus dan maar financieel achteruitgaan.”
Prettige contacten en voldoening
Ondanks het zware werk en de werkdruk, zegt toch nog driekwart van de werknemers dat het werk nog is vol te houden. De prettige contacten die ze op de werkvloer hebben, maken voor hen het zware werk goed. Ongeveer een derde van de mensen die met pensioen zijn gegaan, had zelfs liever nog wat langer doorgewerkt, bij voorkeur in deeltijd. Wat dat betreft spreekt het boekdelen dat maar liefst de helft van de gepensioneerden vrijwilligerswerk doet. Dat tekent ook de maatschappelijke betrokkenheid van de mensen die werken in de sector.
Iedereen die werkt in de sector weet het: de arbeidsmarkt is krap. Veel organisaties hebben een tekort aan personeel, waardoor de al aanwezige werkdruk nóg verder oploopt. Dat leidt weer tot meer ziekte-uitval en arbeidsongeschiktheid. Dan dreigt een neergaande spiraal te ontstaan.
Uit ons onderzoek blijkt dat een verlaging van de werkdruk mensen langer aan het werk kan houden. Daardoor kan er wat meer ontspanning komen op de krappe arbeidsmarkt, waardoor de werkdruk nog verder kan dalen. Maar we zien in ons onderzoek ook dat één standaardoplossing om mensen langer aan het werk te houden niet bestaat. Oplossingen kunnen schuilen in bijvoorbeeld de aard van het werk, in minder uren werken, of in het verlagen van de administratieve lasten. In het bieden van individueel maatwerk ligt een belangrijke taak voor werkgevers. Want uiteindelijk zijn óók zij erbij gebaat om de meest ervaren werknemers in de sector zo lang mogelijk te behouden.