Eén van de grootste uitdagingen die ik steeds weer zie is het organiseren van structurele bekostiging voor de e-health of zorginnovatie toepassingen. Zelfs wanneer een pilot of proeftuin succesvol is, is dat geen garantie voor verdere inbedding in de reguliere zorg. Ik kan dat mensen in mijn omgeving, die zelf niet in de zorg werken, ook maar niet aan het verstand brengen. Graag neem ik jullie mee in een gedachtenexperiment over contractinnovatie.
Waarom gaat het contracteren van innovatie nog niet stromen? Waarom gaat de verandering langzaam? Het achterblijven van de contractering (en daarmee de structurele bekostiging) van innovatieve zorgvormen en e-health heeft verschillende redenen. Zelf zie ik vooral de volgende knelpunten:
– Kennis van e-health toepassingen. Welke toepassingen leiden bewezen tot meerwaarde voor de patiënt en doelmatigere zorg? En hoe bepalen we dat? Op basis van welke gezamenlijke indicatoren?
– De overtuigingskracht van de businesscase. Oftewel: Hoe leidt een innovatie daadwerkelijk tot doelmatigere zorg en welke financiële (contracterings)modellen kunnen we hierbij gebruiken. De financiële risico’s die een innovatie met zich meebrengt, zijn hierbij ook van belang. Zorgpartijen hebben immers maar weinig ‘vet op de botten’ om een tegenslag te kunnen opvangen of op voorhand te kunnen investeren.
– Het maar mondjesmaat delen of gebruiken van goede voorbeelden.
– De beschikbare capaciteit en kennis in de eigen organisatie. Het contracteren van innovatie vraagt veelal om anders contracteren. Dit vraagt kennis en tijd bij inkopers, beleidsmedewerkers en managers.
– Ook een aantal ‘zachtere’ aspecten zijn van belang; onderling vertrouwen en het samen aan durven gaan van de uitdaging. Dat vraagt op haar beurt weer om leiderschap en daadkracht.
Hulp is onderweg
Maar niet getreurd. Er is gelukkig ook veel positiefs te benoemen, want het bekostigingsvraagstuk staat op alle niveaus hoog op de agenda. Zo schrijft de NZa bijvoorbeeld in haar recente brief dat zij bij bewezen e-health toepassingen zullen aansturen op congruent gedrag van zorgverzekeraars, is het maken van duurzame bekostigingsafspraken onderdeel van de Stimuleringsregeling E-health Thuis en staan de inkoopgidsen van zorgverzekeraars vol met doelstellingen om zorg op de juiste plek te realiseren (wat impliciet inhoudt dat daarvoor in sommige gevallen ook anders gecontracteerd dient te worden).
Een betere wereld…
In het kader van “een betere wereld, begint bij jezelf” besloot ik vorige week mijn netwerk te challengen om goede voorbeelden van contractinnovatie met mij te delen. Het bericht werd goed bekeken en geliked en ondertussen ben ik een heel aantal koffie, telco en zoom-afspraken rijker. De uitkomsten? Heel divers! Zo kan het soms gewoon simpel met een aanpak à la “een app op recept”. Aan de andere kant van het spectrum staat opschaling en bekostiging als een landelijke nutsvoorziening. Dit sluit aan bij de opkomende gedachte dat op sommige aspecten van de zorg (zoals innovatie) marktwerking misschien wel niet zo effectief is. Feit blijft dat de kosten en de baten van een innovatie vaak niet bij dezelfde partij vallen en dat daarover afspraken gemaakt moeten worden. En dat kost tijd.
Wat mij overigens nog opviel was dat ik op mijn oproep met name persoonlijke reacties kreeg met goede voorbeelden en vrijwel geen directe comments op mijn bericht. Schijnbaar vinden mensen het best spannend om ‘zomaar’ wat te delen over dit onderwerp op een medium als LinkedIn, juist omdat het zo complex is en er nog geen duidelijke route is. Om kennis uit te wisselen en je kwetsbaar op te durven stellen is dus een bepaalde mate van veiligheid en vertrouwen nodig.
What’s next
Het creëren van een veilige omgeving om kennis uit te wisselen neem ik persoonlijk mee als les voor de ontwikkeling van de learning community SET-up voor het ondersteunen van de Stimuleringsregeling E-health Thuis. Daarnaast blijf ik zoeken naar de Tikkie voor zorginnovatie, waarmee we de kosten en baten snel en efficiënt kunnen worden verrekend.
Ik wens je een fijne vakantie toe. En mocht je eraan toe komen: wat ga jij na je vakantie doen om de wereld een beetje beter te maken?
Programmamanager VitaValley
