If you have a great problem, don’t solve it. Soms loont het meer om te tamboureren op het probleem, dan om de oplossingen in beeld te brengen. Ik moest hieraan denken bij de uitzending van Nieuwsuur van donderdag 20 juni over het ontbreken van passende zorg voor mensen met een complexe zorgvraag.
In de uitzending werd de indruk gewekt dat er al jarenlang niets verandert. Vanuit het perspectief van ouders kan ik me goed voorstellen dat het te traag gaat. Toch is er iets fundamenteels aan het veranderen.
Het klopt dat er ouders zijn die een passende plek zoeken voor hun kind. Het klopt ook dat mensen met beperkingen te vaak moeten verhuizen als de zorg flink intensiveert of er een crisissituatie ontstaat. Dat is natuurlijk afschuwelijk. MEE NL vestigde in 2016 al de aandacht op 126 mensen voor wie geen passende plek is. Eén voor één werden deze situaties aangepakt, maar ondertussen ontstonden er weer nieuwe. Individuele problemen oplossen was dus niet genoeg, er was een grondige verandering nodig. Die hebben de zorgkantoren, de zorgaanbieders, Ieder(in) en VWS in gang gezet met de ‘Werkagenda passende zorg’.
Kennisniveau
Het doel is eenvoudig, de aanpak fundamenteel. Het kennisniveau in de sector moet omhoog, zodat de cliënt niet hoeft te verhuizen als de zorg intensiveert of als er een crisis is. Te vaak nog maken cliënten een mars langs vele instituties. Vanaf 2020 gaan we werken met de erkenning van specialistische aanbieders die hun bewezen kennis en kunde verder ontwikkelen en delen, zodat andere aanbieders die kennis eigen kunnen maken. Het gevolg zal zijn dat iedereen er potentieel op vooruit gaat. De cliënt kan blijven wonen waar hij/zij woont, de specialistische aanbieder krijgt erkenning voor onderzoekwerk en kennisontwikkeling en de reguliere zorgaanbieders kunnen beschikken over een schat aan kennis en ervaring, waarmee zij de kwaliteit van zorg kunnen verbeteren, in de meest moeilijke omstandigheden.
Traumatisch
De noodzaak om deze aanpak door te zetten is hoog. Een gedwongen verhuizing is vaak al traumatisch. En ook maatschappelijk grijpt dit diep in, omdat onderliggende oorzaken veelal niet zijn weggenomen. De lijst met mensen die een passende plek zoeken, blijft groeien. Die toename is een gevolg van de bezuinigingen op de GGZ, waardoor cliënten met een verstandelijke beperking en psychische problematiek nu vaker aankloppen bij de gehandicaptenzorg. Ook zien we een groei van het aantal Lvb-ers dat zich via de crisisopvang bij de gehandicaptenzorg meldt. Gemeenten hebben onvoldoende in beeld wat ze moeten doen voor Lvb-ers, waardoor hulp en ondersteuning vaak niet of te laat worden ingezet.
Sluitstuk
Er is ons dus veel aan gelegen om de zorg en toeleiding voor deze diverse groep beter te maken. Zorgkantoren, cliëntenorganisaties en zorgorganisaties werken samen met VWS nu aan de ontwikkeling van het zorgaanbod. Samen met de crisisinterventie-teams en de 100 extra plaatsen als sluitstuk is gestaag een fundamentele verandering van de gehandicaptenzorg in gang gezet. Een aanpak waar gemeenten hopelijk snel op aansluiten. En een fundamentele verandering die nieuws(uur)waardig is…
