Dat de auto ooit een onbereikbaar vervoermiddel was voor velen, kunnen wij ons nu niet meer voorstellen. Bijna iedereen heeft tegenwoordig de beschikking over één of meerdere vierwielers. Toch lijken we opnieuw aan de vooravond te staan van een dergelijke elitaire situatie. Dit keer heet het probleem ‘de ouderenzorg’.
Of het nu gaat over wijkverpleging, thuiszorg of verpleeghuiszorg, de centrale vraag is steeds: hoe houden we de ouderenzorg toegankelijk en betaalbaar, zonder in te boeten op de kwaliteit? In ieder geval niet door steeds hetzelfde te blijven doen en toch een andere uitkomst te verwachten.
In de afgelopen periode is een keur aan actieprogramma’s en stimuleringsregelingen gelanceerd door VWS. De acties richten zich op verschillende facetten van de ouderenzorg, zoals de inzet van middelen vanuit het Kwaliteitskader om meer handen aan het bed te krijgen, de vermindering van de administratieve lasten, het verbeteren van de informatie-uitwisseling en het verhogen van de regie van de cliënt en mantelzorger.
Allemaal prachtige initiatieven, die met de beste bedoelingen worden uitgevoerd. In al deze acties is een rode draad te zien: ze zijn gebaseerd op de angst voor de krapper wordende arbeidsmarkt, het behouden van brede toegankelijkheid, de belofte van de technologische ontwikkeling en de toenemende noodzaak tot beschikbare zorg.
Versnippering
Zoals ZN kortgeleden al aangaf: het punt van zorg is juist de versnippering van en de veelheid aan betrokken zorgverleners en welzijnswerkers, verbeterprogramma’s, zorgloketten, organisaties, beleidsmakers, uitvoerders en financiële budgetten. Daar wil ik graag aan toevoegen dat we met deze veelheid aan programma’s ook heel erg op het ‘nu’ gericht zijn, alles gaat uit van de huidige situatie.
Technische innovaties worden ingebracht binnen de huidige inrichting van zorg en zorgprocessen. Ook ontstaan er niet echt nieuwe functies of rollen, maar worden alleen bestaande functies aangevuld of aangepast. En dit alles binnen de bestaande kaders van financiering en wetgeving. Allemaal volkomen logisch en misschien ook wel gewenst.
Toekomstbestendig
De vraag is echter of de ouderenzorg hier nu werkelijk toekomstbestendiger van wordt. Gaan we het hier wel mee redden? Als we écht een ommekeer willen maken, hebben we iets veel revolutionairders nodig dan een herhaling van zetten op de reeds lang geleden ingeslagen weg. Wat de ouderenzorg nodig heeft, is een moderne Henry Ford. Door het herinrichten van het hele productieproces in zijn fabriek, waarvoor hij gebruikmaakte van de wetenschappelijke kennis en ervaringen uit andere sectoren, werd de auto van een luxe product, een product dat voor iedereen betaalbaar en bereikbaar werd.
En dát is precies waar we naar toe moeten willen. Een procesinrichting en -uitvoering die voldoet aan de eisen die de toekomst stelt aan goede ouderenzorg met behoud van de huidige toegang en kwaliteit.