Het MC Slotervaart is failliet. Dat is geen nieuws, maar zondag 10 maart kregen we een andere kijk op het drama voorgeschoteld in de uitzending van VPRO’s Tegenlicht. Een kijk via de studente geneeskunde Sarah.
Sarah was net enkele weken actief met haar co-schappen toen het drama zich voltrok. Ze interviewt artsen, bestuurders, verpleegkundigen en vanzelfsprekend patiënten. Patiënten die op een gruwelijke manier de dupe zijn geworden van het onvermijdelijke: managers, zonder verstand van zaken en zonder oog voor de belangen van de patiënten, die op dat moment een afhankelijkheid hadden van het MC Slotervaart. Een goede documentaire over de teloorgang van een bijzonder ziekenhuis. Een buurtziekenhuis. Een ziekenhuis voor bijzondere en betrokken patiënten: “Ik rij graag even om en langs 4 andere ziekenhuizen, want ik wil in het MC Slotervaart behandeld worden”. Maar wel een failliet ziekenhuis.
Geldwolven
Duidelijk wordt dat de managers van het MC Slotervaart en de zorgverzekeraars aan alle kanten hebben gefaald om dit bijzondere ziekenhuis levend te houden. Door de marktwerking is het in handen gekomen van geldwolven die omzet en winst maken via zieke mensen. Veel van wat ik aantref in de zorg is amoreel, maar dit is immoreel.
Door Den Haag, de VVD en het CDA voorop, is in 2006 de commercie in de zorg gebracht. De gedachte was dat de kwaliteit omhoog en de kosten naar beneden gaan wanneer je van de zorg een markt maakt. Dit is een kostbare en ethisch laakbare, denkfout gebleken. Wanneer je commercie in de zorg brengt geldt: “Hoe meer patiënten, hoe beter!” Wanneer je een behandeling duurder maakt (dat gebeurt wanneer je de commercie introduceert) worden er niet minder mensen ziek. Als je Pepsi-Cola duurder maakt dan Coca-Cola, wordt er minder Pepsi Cola gedronken. Als ik kanker krijg, heeft dat geen relatie met de prijs van de zorg.
Overheid, doe uw werk
De overheid zegt: ‘Sorry, wij gaan hier niet over. Dit is iets van de markt’. Wel overheid, u bent gehouden aan het zorgdragen voor goede zorg. Burgers en patiënten eisen dit van u. Niemand kan dit goede zorg noemen. Dit is rampzalige zorg. Kijk de documentaire er nog maar eens op na: patiënten zijn in schrijnende situaties terecht gekomen. De burger en de patiënt hebben recht op goede zorg. Minister Bruins is verschenen in het MC Slotervaart. Dat pleit voor hem, maar wat een aanfluiting. In plaats van in te grijpen in het management en enkele miljoenen steun te verlenen (er waren maar enkele miljoenen nodig om het ziekenhuis een steun in de rug te geven) verwijst de minister naar anderen om het op te lossen. Minister en overheid, doe uw werk eens goed. Uiteindelijk heeft u ABN/AMRO ook geholpen om weer op eigen benen te kunnen staan.
“Healthcare is like dogfood business.” Ik word verdrietig van mensen die in de zorg over cliënten spreken. Dat zijn we niet. Wij hebben niets te kiezen. We kloppen op de deur van de huisarts en die leidt ons het zorgpad in. De behandeling wordt voor ons bepaald en we betalen er niet voor. Net als een hond. Die krijgt zijn eten voorgeschoteld en de baas heeft de rekening betaald. De baas vindt dat zijn hond Chappy lekker vindt.
Experiment
In de uitzending is Marcel Levi prominent te horen en zien. Ik ben het op één punt niet met hem eens. Hij spreekt over het mislukken van het ‘experiment’ met marktwerking in de zorg. Dat is zeker mislukt. Het tragische is echter dat het ‘experiment’ navolging zal vinden, ondanks dat iedereen weet dat in de zorg marktwerking niet werkt. Niemand met een patiënten focus wil het en iedereen weet dat het anders kan en moet. Het zal echter niet anders gaan, maar erger worden. Dit is de onvermijdelijkheid die in ons leven en werken is geslopen. We doen dingen die we niet willen. En daar worden patiënten de dupe van. Of kan het wellicht toch anders?
Wanneer de overheid de zorg op een goede leest wil schoeien is dat de leest van de patiënt en moet zij de patiënt laten beslissen over de zorg. Welke zorg is de beste, welke zorg is overbodig (veel), welke zorg moet verbeteren? De antwoorden op deze vragen hebben wij patiënten. Het management van een ziekenhuis moet bestaan uit mensen die er verstand van hebben: patiënten en artsen. Op deze wijze repareer je de breuk tussen de zorg en de patiënt. Een breuk die patiënten het leven kost, ongelukkig maakt, slechte zorg oplevert en handen vol met geld kost. Publiek geld dat veel beter besteed kan worden. OK, een accountant in het bestuur is ook handig. Maar dan wel een die weet hoe een patiënt er uit ziet.