‘Sector vereist radicaal nieuw businessmodel.’ Met deze titel verscheen onlangs de jaarlijkse benchmark naar de financiële gezondheid van ziekenhuizen, met daarbij de welbekende ranking. Deze ranking is gebaseerd op de uitkomsten van de financiële stresstest. Goed dat verschillende kengetallen zorgvuldig worden geanalyseerd, maar vergeten we niet een belangrijk kengetal?
Op basis van de solvabiliteit, liquiditeit, current ratio rendement en de DSCR wordt de score bepaald. Het is opvallend (en vreemd) dat de Net Debt/EBITDA hierbij ontbreekt. Deze verhouding tussen de netto schuld en de EBITDA is immers nagenoeg standaard opgenomen in de financieringscontracten. Wat mij betreft schudden we de benchmark eens flink op en nemen we de Net Debt/EBITDA mee in de financiële stresstest. Dit kengetal zegt namelijk meer over financiële flexibiliteit dan winst.
Een korte uitleg van de Net Debt/EBITDA: De EBITDA staat voor de vrije kasstroom. Uit de EBITDA betaal je aflossingen, rente en investeringen. In veel convenanten wordt tegenwoordig ook een harde EBITDA afgesproken, kortom de minimale vrije kasstroom die je als ziekenhuis moet genereren. Net Debt staat voor de schulden minus de liquide middelen. Door deze twee tegenover elkaar te zetten is er inzicht in hoe snel een ziekenhuis in staat is om vanuit de vrije kasstroom aan de verplichtingen van de schulden te voldoen.
Het landelijk gemiddelde van Nederlandse ziekenhuizen ligt iets boven de 3,0x. Er zijn echter grote onderlinge verschillen tussen ziekenhuizen. In de profitsector ligt het maximum van dit kengetal, wat is vastgelegd in bankconvenanten, rond de 2x tot 2,5x. In de non-profitsector ligt dit rond de 3,5x. De verwachting is dat dit getal in de toekomst steeds meer richting het maximum van de profitsector opschuift.
Winstgevende krimp
Ziekenhuizen staan voor grote uitdagingen op het gebied van innovatie en ICT. Dit in een markt waarin “winstgevende krimp” het nieuwe toverwoord is. Hoe lager de Net Debt/EBITDA, des te gezonder de financiële positie van het ziekenhuis. Het maakt de organisatie flexibel, zodat er in de toekomst geïnvesteerd kan worden. Ziekenhuizen met een lage Net Debt/EBITDA hebben dus een voorsprong.
Een lagere maximale Net Debt/EBITDA betekent in de toekomst minder ruimte om schuld aan te trekken tenzij de EBITDA fors wordt verhoogd. In een markt waarin we naar “winstgevende krimp” gaan is dit niet de verwachting. De EBITDA zal verder onder druk komen te staan, met alle gevolgen van dien. Een lagere EBITDA betekent minder ruimte voor aflossingen, rente én investeringen.
We gaan weer even terug naar de titel van de benchmark: “Sector vereist radicaal nieuw businessmodel”. Het vereist meer dan dat. Gelet op het ontbreken van de Net Debt/EBITDA is de financiële stresstest in de benchmark ook aan verandering toe. Zijn de financiële kengetallen nog up-to-date? Een kritische blik hierop zou welkom zijn…