Het is het gesprek van de dag in de zorg: overal hoor je geklaag over aios die burned-out raken. Het is niet meer vol te houden, de oneigenlijke werkzaamheden zijn te veel… Hoe komt dat toch nu ‘ineens’?
Vijf jaar geleden was het toch ook al niet gemakkelijk om de balans tussen privé en werk te goed houden? Vijf jaar geleden waren de administratieve lasten toch ook al zwaar? Of waren de aios van vijf jaar geleden gewoon flinker?
Digitalisatie
Natuurlijk is de oorzaak ‘multifactorieel’, zoals we vaak zeggen als dokter in ons potjes-Latijn. Maar ik denk dat een belangrijke reden voor de vele burn-outs van nu is dat er een gigantisch gat is ontstaan tussen de digitalisatie van de medische wereld en de digitalisatie van de gewone wereld. De verbeteringen op het gebied van digitalisatie zijn in de gewone wereld ongelofelijk snel gegaan, maar de verbeteringen in de medische wereld daarentegen lijken traag als stroop te verlopen. Misschien is het wel zo dat binnen de zorgwereld er eigenlijk niets is veranderd, verbeteringen hebben hetzelfde tempo als vroeger. Maar ja, als in de rest van de wereld dingen op digitaal vlak wel razendsnel verbeteren, dan voelt dat niet goed.
De vraag die ik ooit las in een advertentie in een medisch tijdschrift: “Does your kid have better technology at home than you have at work?”, moeten we helaas met “ja” beantwoorden. Werkweken van 60 uur of meer zijn (helaas) van alle tijden, jongleren tussen werk, kinderen, huishouden en een sociaal leven is toch ook alweer twintig jaar oud. Maar de onbegrijpelijke discrepantie tussen ’s nachts geen CT kunnen aanvragen omdat het EPD niet meewerkt en het dus maar per fax proberen en een nieuwe ijskast online besteld om 23:59 uur de volgende dag thuisbezorgd krijgen, ja, dat is nieuw.
Tot enkele jaren geleden kon je nog wel trots vertellen over wat ze allemaal niet kunnen tegenwoordig, en hing men aan je lippen bij zulke knappe staaltjes geneeskunde. Maar hoe kan een aios van nu het verdragen dat als je online een hotel in Parijs boekt, je als ‘vanzelf’ aansluitend aanbiedingen krijgt voor een huurauto aldaar, een rondleiding door het Louvre, en alvast een lijstje met restaurants die je vast zullen aanspreken? Maar in het ziekenhuis moet je tig keer hetzelfde opnieuw invullen…!
Onnodige stress
We weten al heel lang dat stress die als onnodig wordt ervaren, veel erger voelt dan stress die nu eenmaal ‘onvermijdelijk’ is. Dat is evidence based uitgezocht bij ratten en bij mensen. De generatie die nu al medisch specialist is, heeft ook bijzonder hard moeten werken gedurende de opleiding. En ja, daar zat zeker ook een portie onveiligheid en overdreven hang naar hiërarchie bij. Maar die generaties hebben nooit hoeven voelen dat al dat harde werken tamelijk onzinnig was, in vergelijking met de buitenwereld. Zij hoefden niet dagelijks te ervaren dat datgene wat er in het ziekenhuis allemaal niet kan, wel mogelijk is voor iedere toerist met rolkoffer.
Deze analyse geeft ook aan waar we een stukje van de oplossing kunnen vinden voor al die burn-outs. Ik ben er namelijk van overtuigd dat ook de aios van nu van aanpakken weten, hard willen werken en zeer gemotiveerd zijn.
De oplossing is veel beter gebruik gaan maken van wat digitalisatie allemaal vermag. En snel, want de nood is hoog, heel hoog. Wasmachines en hotelkamers zijn toch niet belangrijker dan mensenlevens? Dokters willen graag dokteren, maar zijn ook verantwoordelijk om mee te werken aan de oplossing. We hebben goede ICT-ers keihard nodig in de zorg, maar zonder dokters en verpleegkundigen om met hen samen te werken, gaat het niet lukken.