Bij de zorg voor kinderen zien we dat het perspectief nog regelmatig verkeerd wordt genomen. De zorg, de medische aspecten en de organisatie dié worden als uitgangspunt genomen. Niet het kind zelf.
Ik hoor zorgverleners en artsen vaak zeggen dat ze het kind en het gezin centraal stellen. Hoe doen ze dat dan? Door hun belangen voorop te stellen?
Doe je dat door vijf artsen naar een kind te laten kijken tijdens controle in het ziekenhuis? Of door voor de ene handeling de wijkverpleging in te schakelen en voor de andere een kinderverpleegkundige? Of, zoals ik laatst hoorde, het kind voor de ene handeling naar het ene ziekenhuis te laten gaan en voor een extra behandeling naar het andere ziekenhuis?
De redenatie is duidelijk: iedereen heeft zijn eigen expertise. Maar heeft een kind hier iets aan? Wat worden een kind en het gezin hier wijzer van? Weinig, zo is mijn constatering tijdens al die jaren dat ik me richt op de belangen van kinderen en gezinnen in de medische wereld.
Onderwerpen
Wie de pech heeft om veel in aanraking te komen met de zorg moet zich tot op heden onderwerpen aan hoe het zorgproces is ingericht. Terwijl kinderen én hun gezinnen een gewoon leven leiden waarvan het medische aspect ‘slechts’ een onderdeeltje is. Of moet ik zeggen: hoort te zijn.
In onze dagelijkse praktijk zien we dat gezinnen dagtaken hebben aan het organiseren van zorg, ondersteuning en voorzieningen voor hun zieke kind. Simpelweg omdat er nog te veel wordt gedacht vanuit degene of de organisatie die een aanbod heeft. Vanuit één organisatie niet de hele keten waar kind en gezin mee te maken hebben.
Verlengde arm
Het verbaast mij nog altijd enorm dat in deze tijd van digitalisering niet alles in het werk wordt gesteld om daarin oplossingen te vinden. Waarom moeten ouders vrij nemen van hun werk en met hun kind 100 kilometer naar een ziekenhuis rijden, terwijl het gaat om een voortgangsgesprek of een pre-opnamegesprek? Waarom kan een medicus in de buurt van het kind niet als verlengde arm optreden van de specialist? We hebben alles beschikbaar: van beeldtelefonie tot digitale dossier en instructies.
Vaak wordt gedacht dat individuele zorg duurder is. Maar dat is een aanname, je moet alleen wel breder kijken dan alleen het kind, alleen de individuele (be)handelingen of enkelvoudige processen. Als je zorg in het perspectief van het hele leven en het hele gezin plaatst, wordt die nooit duurder als die zich voegt naar personen. Het betekent namelijk dat er wordt bespaard op vele andere terreinen, zoals ziekteverzuim, verkeer om het maar niet te hebben over het welbevinden van mensen en in het bijzonder de ontwikkeling van een kind en kwaliteit van leven van het héle gezin.
Redeneer vanuit kind en gezin
Gelukkig zie en ervaar ik dit niet alleen. De afgelopen vijf jaar hebben we in samenwerking met kinderartsen, kinderverpleegkundigen, brancheorganisatie en kenniscentra gewerkt aan het Medische Kindzorgsysteem (MKS). Het is nu tijd om de opgedane kennis definitief in de praktijk te brengen. Het doel is eenvoudig: redeneer louter en alleen vanuit kind & gezin. Waarom zou een kind langer in het ziekenhuis moeten liggen als thuis de zorg voortgezet kan worden? Zorg die zich echt altijd voegt naar kind & gezin.
Dat betekent meer dan het in kaart maken van de hulpbehoefte en het opstellen van een integraal zorgplan. Het zijn ‘slechts’ hulpmiddelen. Wie goed naar een kind en het gezin luistert, wie tijd stopt in het leren kennen van het gezin, wéét wat er moet gebeuren. Het is dan duidelijk dat een gezin niet naar vijf loketten gestuurd moet worden, maar dat vanuit één punt alle zorg voor het kind en het gezin wordt geregeld. Wie zich daarachter bevindt, is niet van belang. Wat wel van belang is? Dat kind en gezin zich ‘gewoon’ op elkaar kunnen richten, kunnen leven, spelen en naar school gaan zoals ieder ander.