Er wordt heel wat afgezwamd over leiderschap. Jeffrey Pfeffer, hoogleraar organisatiekunde, pleitte onlangs in een artikel om geen gedrag uit de weg te gaan dat door sommigen als ‘slecht’ zal worden beoordeeld. Wat een verademing!
Dagelijks zie ik hoeveel er in de zorg nog onnodig dubbel en langs elkaar heen gaat. Vanwege haantjesgedrag van bestuurders of zorgprofessionals, vanwege angst om te veranderen of vanwege gebrek aan ervaring met optimaal en duurzaam organiseren. Vanuit mijn intentie om de optimale balans tussen kwaliteit, zakelijkheid en bezieling te organiseren, raak ik weleens gefrustreerd.
Slechte dingen doen
Inspireren dan maar, als authentiek leider. Tuurlijk! Het is me vele malen gelukt om medewerkers en collega-managers te inspireren door hen weer dichter bij hun intentie te brengen: goede zorg. Maar wat als je leidinggevende of medewerker achter je rug om saboteert, geen urgentie ervaart om te veranderen? Wat als je terecht komt in een machtsspel tussen bestuurders en/of in je managementteam? Wat als jouw streven naar duurzaam resultaat niet strookt met de 3 jaar termijn van de bestuurder? Dan zoek je naar datgene wat werkt in die situatie.
Om resultaten te behalen moet je dan slechte dingen doen: van menig veranderen, benoemen wat niet benoemd mag worden, valse voorstellingen geven van zaken, verborgen agenda’s, je anders voordoen dan je bent.
In de functies die ik had als verandermanager, tussen raad van bestuur en werkvloer, had ik te maken met slecht gedrag van leiders en heb ik zelf slecht gedrag ingezet in het aansturen van teams. Want, zoals in het bovengenoemd artikel wordt beschreven: “Dingen creëren en vernieuwen verstoort nu eenmaal vaak de status quo en gaat tegen gevestigde belangen in – wat mensen meestal niet fijn vinden.”
Intentie
Veranderen brengt weerstand en angst met zich mee en dus defensief, agressief, ondermijnend en/of afhakend gedrag. Met die reacties krijg je, als authentiek leider, te maken en daar reageer je op vanuit je eigen coping en patronen.
Waar dit voor mij over gaat is: vanuit welke intentie en hoe bewust zet je gedrag in?
• Waarom werk je als leider in de zorg?
• En in hoeverre dient die intentie het grotere geheel? Welk geheel dan? Je eigen loopbaan, je prestatie binnen de organisatie of in samenhang met andere organisaties?
• En voor wie doe je het dan? Om jezelf goed te voelen, om je collega’s te kunnen vertellen hoe goed je het doet? Of om te zien dat medewerkers weer trots worden en cliënten zich duurzaam geholpen voelen?
• Reflecteer je erop, samen met anderen om de zuiverheid van je intentie te toetsen?
Echt? Bespreek je wanneer je eigenlijk iets doet om je eigen hachje te redden? Of omdat je ego is gekwetst? Durf je erop terug te komen als blijkt dat dat nodig is?
Als je intentie en het grotere geheel helder is, hou die dan voor ogen en maak jezelf daar dienstbaar aan. Schroom niet om te doen wat nodig is om het resultaat voor elkaar te krijgen. Wees zo nodig de arrogante, de boeman, de drammer, de verleider of de afleider. En reflecteer erop: Wanneer heb jij voor het laatst iets slechts gedaan als leider om het voor het geheel te fixen?