Geef de wijkverpleegkundige ruim baan

Nu de zorgakkoorden volop op de politieke en ambtelijke agenda staan, ontstaat er een wildgroei aan opvattingen als het gaat over hoe we passende zorg kunnen bereiken. Dat onder- en overbehandeling ongewenst is, daarover is iedereen het eens. Maar hoe voorkom je dit?

Wijkverpleegkundigen en casemanagers zouden bij de organisatie van de juiste zorg op de juiste tijd en plek een essentiële rol moeten krijgen. Op verzoek van de cliënt en diens naasten moeten zij wat mij betreft een doorslaggevende stem hebben om bureaucratie te doorbreken en de gewenste continuïteit van zorg veilig te stellen. Want zij weten – meer dan wie ook – hoe de hazen lopen.  

Naarmate mensen ouder worden, maken ze minder gebruik van ziekenhuiszorg en meer van wijkverpleging, zo blijkt uit recent onderzoek van de NZa. De wijkverpleging is daarmee voor ouderen een onontbeerlijke schakel om langer thuis te blijven wonen. Onder de titel ‘Geef de wijkverpleegkundige ruim baan’ bood KBO-PCOB al in 2009 duizenden steunbetuigingen aan toenmalig staatssecretaris Bussemaker aan om de wijkverpleegkundige centraal te stellen in de zorg voor thuiswonende ouderen.

Spil in de wijk

Hoewel het onderwerp niet nieuw is, is de discussie over de kwaliteit van de ouderenzorg actueler dan ooit. Nog steeds willen senioren dat de wijkverpleegkundige ruim baan krijgt. Dit houdt in dat deze de spil is in de wijk, in de zorg en binnen het sociaal wijkteam. De wijkverpleegkundige moet zich volledig op de zorg voor de cliënt kunnen richten, zonder hinder van administratieve rompslomp en mét een doorslaggevende stem. 

Een doorslaggevende stem voor de wijkverpleegkundige betekent voor ouderen dat de wijkverpleegkundige kan ingrijpen of besluiten nemen bij impasses in het proces van zorgverlening en besluitvorming hierover. Soms is dit namelijk nodig. Thuiswonende ouderen met verschillende aandoeningen vallen maar al te vaak tussen wal en schip, want de zorg is ziektespecifiek georganiseerd. De bij dit systeem horende aparte regels en aparte gang van zaken kunnen ervoor zorgen dat mensen niet de juiste zorg krijgen. Dit leidt er bijvoorbeeld toe dat senioren onnodig worden opgenomen in het ziekenhuis. 

Wens van de ouderen

Ouderen willen eigen regie en continuïteit van zorg over de schotten heen. De wijkverpleegkundige kan hen helpen bij een gecoördineerde overgang van het ziekenhuis naar huis. Soms brengt dit met zich mee dat ouderen de eigen regie willen delegeren. Dit vereist dat de wijkverpleegkundige of een door de cliënt aangewezen casemanager over zorgzaken kan beslissen, in samenspraak met de cliënt en zijn of haar naasten. De wijkverpleegkundige moet bureaucratie en stroperigheid kunnen doorbreken in het belang van de cliënt.

Het toekennen van een doorslaggevende stem vraagt om vertrouwen in de beroepskracht. Uiteraard kan dit alleen als de wensen en behoeften van de ouderen centraal staan. Zodra dit goed lukt, kan de wijkverpleegkundige vervolgens de zo gewenste continuïteit van zorg – geheel naar wens van de cliënt – veiligstellen.