Begin april stond de ggz-sector weer volop in de aandacht, dit keer met verwarde personen en wachttijden. Helaas was er wederom weinig gemeenschappelijks terug te vinden in alle media-uitingen. Gezamenlijke, constructieve oplossingen lijken schaars de laatste tijd. Dat terwijl er een door alle partijen onderkend probleem maar blijft liggen: de bekostiging van ervaringsdeskundigen. Juist een doorbraak op dit dossier is wat de sector hard nodig heeft.
De nieuwsberichten in de ggz buitelden over elkaar heen. Met Pasen was er volop aandacht voor de toename van het aantal meldingen van personen met verward gedrag. De week erna was het staatssecretaris Blokhuis die meedeelde “zeer teleurgesteld” te zijn over het gebrek aan voortgang bij het terugdringen van wachtlijsten. En tot slot constateerde het Trimbos-instituut dat ggz-instellingen en zorgverzekeraars geen aanvullende afspraken hebben gemaakt over verdere ambulantisering.
Zoals wel vaker in de ggz: allerlei negatieve en elkaar versterkende berichten. Donderdag 12 april was het congres ‘Meer grip op wachttijden in de ggz’. Een evenement dat helaas weinig media-aandacht heeft gekregen. En dat is jammer, want hier was wél ruimte voor samenwerking en een genuanceerd verhaal, zowel van de staatssecretaris als van de andere deelnemers aan het congres.
Ervaringsdeskundigen
Al in het plenaire deel van het congres kwam de inzet van ervaringsdeskundigen meermaals aan bod. Deze beroepsgroep is in opkomst, maar kent nog geen structurele financiering binnen de ggz. Uiteraard zijn er koplopers onder zorgverzekeraars en zorgaanbieders die gezamenlijk afspraken maken over de inzet van ervaringsdeskundigen, maar de zorg zal pas echt een boost krijgen als de tijd die zij steken in de behandeling ook meetelt voor de DBC. Desgevraagd gaf de staatssecretaris aan dat er op dit moment “over gesproken wordt”.
Het is te hopen dat het ministerie van VWS niet te lang wacht met druk uitoefenen op partijen om een doorbraak te creëren. Ervaringsdeskundigen kunnen immers een langetermijnoplossing bieden voor de wachttijden in de ggz. De inzet van deze beroepsgroep luistert echter nauw. Die oplossing zit ‘m niet in extra mankracht, maar in continu blijven richten op het herstel van de patiënt en snelle re-integratie in de maatschappij.
Perspectief
Ervaringsdeskundigheid is geen ‘pauzenummer’ in een zorgproces dat vertraagd is. De toegevoegde waarde zit in het andere perspectief dat zij kunnen brengen: ze zijn een voorbeeld dat er wel degelijk nog een leven is na de diagnose. Ze kunnen stigma’s wegnemen en uit eerste hand vertellen dat wat patiënten doormaken normaal is. Maar bovenal zijn zij de verbinding tussen behandeling en de maatschappij.
Hun inzet is het meest succesvol als het gelijktijdig en in samenspraak met de ‘reguliere’ behandeling plaatsvindt. Zo wordt de afstand naar de maatschappij niet vergroot, ondanks een, veelal complex, behandelproces. In Noord-Limburg wordt al succesvol samengewerkt door ervaringsdeskundigen en de POH-GGZ, zo bleek tijdens één van de workshops op het congres.
Sneller herstel
De wachttijdenproblematiek in de ggz is een veelkoppig monster. Het structureel en financieel geborgd inzetten van ervaringsdeskundigen is misschien niet dé oplossing voor dit probleem. Maar hun inzet draagt substantieel bij aan een sneller herstel in de breedste zin. En één herstelde cliënt, is weer een plaatsje omhoog op de wachtlijst voor de ander.
Emile Petiet
Adviseur bij Arteria Consulting
