Op 26 april vindt voor de vijfde maal de uitreiking plaats van de Value-Based Health Care Prize. Reden om de vier voorgaande prijswinnaars eens nader te beschouwen. Hebben ze een gemeenschappelijke boodschap en wat maakt hen tot goede voorbeelden van een VBHC-initiatief?
Het kernprincipe van VBHC is om voor een patiëntengroep met een specifieke medische conditie, op een patiëntgerichte, artsgedreven wijze, relevante gezondheidsuitkomsten te realiseren tegen aanvaardbare kosten. Daarbij is expliciete kennis nodig van de gehele zorgcyclus van die aandoening en wordt door multidisciplinaire teams, in samenspraak met de betrokken patiëntengroep, gefocust op het bereiken van een (beperkte) set van voor de patiënt relevante medische uitkomsten. Deze uitkomsten worden regelmatig geanalyseerd, in samenhang met nieuwe inzichten beoordeeld en zijn de opmaat voor verbeterinitiatieven. Financiering via gebundelde prijzen beloont patiëntwaarde in plaats van verrichtingen. Wat zien we daarvan terug bij onze vier eerdere prijswinnaars?
Gemeenschappelijke boodschap
Wat deze prijswinnaars tonen is dat de VBHC-principes goed toepasbaar zijn, zowel op lokaal niveau als in (inter-)nationaal netwerkverband. Centraal bij elk van deze initiatieven is de keuze voor specifieke medische condities, focus door multidisciplinaire teams op patiëntwaarde en de drive door meting en analyse van hun zorgverlening, samen de zorg te verbeteren. De teams zijn transparant over de uitkomsten van de zorg voor hun patiënten, weten zich gesteund door hun bestuurlijke omgeving, kennen de werkelijke kosten van de zorgcyclus en worden daarbij geholpen door dedicated data-beheersystemen. Zorgverzekeraars zoeken samen met deze teams naar mogelijkheden om de geboden zorg en de verbetering ervan adequaat te financieren.
Wat maakt de eerdere prijswinnaars zo’n goed voorbeeld van een VBHC-initiatief?
2014: Meetbaar Beter (MB)
Meetbaar Beter, de eerste winnaar van de VBHC Prize is uniek omdat cardiologen van verschillende ziekenhuizen samen het inititief namen om patiëntrelevante uitkomsten te meten voor patiënten met specifieke, vaak onomkeerbare, cardiologische ziektebeelden. MB heeft een uitstekende samenwerking tussen meerdere ziekenhuizen tot stand gebracht.
2015: ParkinsonNet
ParkinsonNet wil de best mogelijke zorg bereiken voor mensen die lijden aan Parkinson of atypisch parkinsonisme door gerichte scholing en certificering voor zorgverleners, kwaliteitsmetingen en door verbeteringen in te voeren. Een VBHC-initiatief avant la lettre. Het is inmiddels een (inter-)nationaal netwerk met ruim 3.000 zorgprofessionals. In het gehele zorgtraject en bij verbeteringen worden patiëntengroepen intensief betrokken. In de zogeheten ParkinsonAtlas wordt informatie over de (verbetering van de) kwaliteit van de zorgverlening inzichtelijk gemaakt.
2016: CZ – Catharina Ziekenhuis
CZ en het Catharina Ziekenhuis, de zorgverzekeraar en het ziekenhuis in Eindhoven, ontwikkelden samen het eerste Nederlandse model voor zorginkoop op grond van patiëntrelevante uitkomsten; een gebundelde prijs op grond van patiëntwaarde. Er is afscheid genomen van de traditionele verrekening die niet op kwaliteit (waarde) maar op verrichtingen (volume) was gebaseerd. Het is een aansprekend voorbeeld voor een bundled payment-contract met beloning van verbetering van uitkomsten.
2017: Diabeter
Diabeter richt zich specifiek op verbetering van gezondheidswaarde voor patiënten met diabetes mellitus type 1, door multidisciplinaire, geïntegreerde teams die de verantwoordelijkheid voor de gehele zorgcyclus op zich nemen, zowel binnen als buiten de kliniek. Een casemanager organiseert alle klinische zorg. Patiënten hebben 24/7 toegang tot een medische specialist en spelen zelf een actieve rol in alle fasen van de zorg. Een IT-platform ondersteunt patiënten en teams, data en uitkomsten worden gestandaardiseerd geanalyseerd en verbeteringen worden ingezet. Met de zorgverzekeraar is een gebundelde prijs afgesproken op basis van uitkomsten en werkelijke kosten. Diabeter blijkt opschaalbaar: er zijn inmiddels vijf Nederlandse vestigingen en het initiatief krijgt een internationaal vervolg.
Deze vier initiatieven laten zien dat de doorontwikkeling van VBHC in ons Nederlandse zorgsysteem goed mogelijk is: data-beheersystemen worden verfijnder en zorgverzekeraars haken aan. De zorgfinanciers zien dat door focus op verhoging van patiëntwaarde een kwaliteitsslag gemaakt wordt, met gelijkblijvende of lagere kosten. Én door juist nu in te zetten op beperkte sets van voor de patiënt relevante uitkomstmaten kan veel administratieve rompslomp achterwege blijven. Een recent voorbeeld is Menzis die met de Hart Registratie gestart is om op basis van gebundelde betalingen hartoperaties in te kopen bij tien ziekenhuizen.
Ik daag zorgverzekeraars uit om de implementatie van VBHC-principes te belonen met lagere zorgpremies. Het verdient zich prima terug. Ik kijk uit naar de prijswinnaar van 2018.
Ton Hanselaar
Lid van de adviesraad van het Value Based Health Care Center Europe
