De zorg in Nederland staat voor een flinke uitdaging: we moeten betere zorg voor meer mensen tegen een lagere prijs per persoon bieden. Dat vraagt dat de behoeften van de cliënt op de eerste plaats komen en dat deze primair door de cliënt zelf of het zorgnetwerk worden ingevuld. Zorgorganisaties passen hun dienstverlening op deze ontwikkelingen aan: ‘zorgen dat’ in plaats van ‘zorgen voor’ is daarbij een richtinggevend adagium.
De bovenstaande ontwikkelingen betekenen dat de zorg op de schop moet. Met welke veranderingen moeten zorgverleners in 2018 rekening houden en wat betekent dit voor de zorgorganisaties?
1. De cliënt als zorgconsument zien
De afgelopen jaren werd de cliënt centraal gezet, maar de zorg wordt autonomer omdat de client meer zelf kan bepalen. De individualisering is een algemene ontwikkeling die je steeds vaker en in elke sector ziet. In de gezondheidszorg kan de cliënt daardoor steeds meer bepalen hoe zijn eigen landschap eruit ziet. Ze krijgen steeds meer controle om samen met verwanten of familie de zorg zelf te regelen. Dat betekent dat het zorgnetwerk ook toegang moet krijgen tot de benodigde medische gegevens. Zorgorganisaties worden zo gedwongen om zorg op maat te leveren.
2. De opmars van horizontaal toezicht voor meer inzicht
Vanuit de ziekenhuizen (cure) wordt het horizontaal toezicht ook geïntroduceerd in de zorg (care). Hierdoor vindt toezicht niet meer achteraf plaats door de accountant, maar ligt de focus op het inrichten van de juiste administratieve processen. De zorgprestaties worden geregistreerd en uitgewisseld tussen zorgaanbieders, zorgkantoren en zorgverzekeraars. Dit continue inzicht leidt tot aantoonbaar goed werkende interne beheersystemen, waardoor de geleverde zorg inzichtelijk en efficiënter wordt.
3. Eén dossier voor één cliënt
Mantelzorg speelt een grote rol in de huidige zorg en dat zorgt voor een grote druk op de mantelzorgers. De politiek, bij monde van VVD en D66, pleit voor verpleeghuizen waar ouderen een aantal dagen per week verblijven, waardoor de mantelzorgers worden ontlast. Hierdoor geniet de cliënt zowel extra- als intramurale zorg. Dit wordt ook wel hybride zorg genoemd. Als dit project slaagt, zullen vervolgens landelijke afspraken moeten worden gemaakt om deze vorm van te leveren zorg op te nemen in het declaratieproces.
In het dossier van de cliënt moet de informatie uit beide vormen van zorg kunnen worden opgenomen en ingezien door de juiste personen met de juiste machtingen, zodat ook de privacy en veiligheid gewaarborgd zijn. Het delen van informatie is echter in veel van de huidige tools niet mogelijk, omdat meerdere applicaties van meerdere leveranciers in de organisatie worden gebruikt. Deze oplossingen zijn goed in specifieke taken, maar kunnen niet worden gekoppeld met elkaar.
Wanneer hybride zorg moet worden geleverd, is een centraal dossier juist van essentieel belang, omdat zorgverleners op de hoogte moeten zijn van de actuele gegevens van de cliënt en van de geleverde zorg. Het bovenstaande politieke initiatief van hybride zorg lost problemen op, omdat de druk op mantelzorgers wordt verminderd. Tegelijkertijd schept het een probleem aan de zorgkant en kostenkant, want zorgorganisaties moeten hun systemen op orde krijgen om informatie op een veilige manier uit te kunnen wisselen. Dat wordt ook vanuit nieuwe wetgeving verplicht. Daarnaast zorgt een uniforme werkwijze van hybride zorg dat de zorgprofessional geen nieuwe methodiek hoeft aan te leren.
4. Voldoen aan eisen van AVG/GDPR
Organisaties die werken met persoonsgegevens krijgen een spannend jaar. De nieuwe wet Algemene verordening gegevensbescherming (AVG of GDPR) stelt strenge eisen op gebied van privacy en data-integriteit. De behoefte aan data is echter zeer hoog, want zorgorganisaties, cliënten en verwanten willen alle data van het gehele zorgproces kunnen inzien.
Wanneer zorgorganisaties werken met één dossier wordt het voor hen eenvoudiger om te kunnen voldoen aan deze nieuwe wetgeving. Voor zorgorganisaties betekent dat ze hun systemen en informatiestromen tegen het licht moeten houden, zodat ze zeker weten dat ze voldoen aan de regelgeving. Minder complexiteit betekent ook minder risico dat dataverkeer onveilig wordt verwerkt.
Meer regie
De vier bovenstaande veranderingen betekenen dat cliënten steeds meer de regie krijgen in hun eigen zorgproces, zorgt horizontaal toezicht voor meer transparantie, geniet de cliënt hybride zorg en moeten zorgverleners hun systemen tegen het licht houden om te zorgen dat ze voldoen aan nieuwe wetgeving. Om deze veranderingen mogelijk te maken, moeten organisaties goed kijken naar hun administratieve processen en de manier waarop informatie wordt gedeeld. Wat organisaties ook veranderen, uiteindelijk draait het natuurlijk allemaal om de cliënt: hoe beter de organisatie, hoe meer aandacht voor de client en hoe beter de kwaliteit van zorg. Samen kunnen we dit mogelijk maken.
Olav van de Reijken
General manager healthcare Unit4
