Kennissen van mij werkten met een vriendengroep lange tijd aan het verwezenlijken van hun eigen ideeën over hun oude dag. Dichtbij elkaar wonen en omkijken naar elkaar, zorgen voor elkaar en zorgen voor een fijne dag, kleinschalig maar niet té, want iedereen wilde ook ruimte, privacy en vrijheid.
Ze begonnen aan een lang avontuur met gemeentelijke perikelen over Wmo, bestemmingsplannen en vergunningen, vragen over zorg en regelgeving, verzekeringstechnische zaken, eigendomsvraagstukken, juridische constructies van de woongemeenschap, de verdeling van financiële investeringen, fiscale zaken, huishoudelijke afspraken over het gebruik en dagelijkse lasten. Het ging ook over interpersoonlijke vragen: “Hoeveel willen en kunnen we echt voor elkaar zorgen?” en de timing: “Vanaf welke leeftijd zijn we hier aan toe?”.
Een mooi proces. Het ging over de wezenlijke vraag van organiseren van ‘kwaliteit van leven’ in de derde levensfase. Ze wilden niet afwachten hoe de zorg er over vijftien jaar uit zou zien. Ze wilden hun toekomst zelf bepalen, en hiervoor in ieder geval de best mogelijke randvoorwaarden scheppen. Maar de hoeveelheid en diversiteit aan vragen groeiden hen uiteindelijk boven hun hoofd. Met het toenemend aantal complexe vraagstukken ebde de motivatie geleidelijk weg. Ze hebben de stekker eruit getrokken.
Buiten de boekjes
De plannen van de vriendengroep waren realistisch en iedereen was oprecht gemotiveerd. Toch zijn ze geleidelijk aan de spirit kwijtgeraakt. Te stroperig, te veel schotten, te weinig functionarissen die ‘buiten de boekjes’ met hen mee konden denken en ontzettend veel werk – naast hun eigen banen – om alles zelf uit te zoeken. Wat zou het mooi geweest zijn als hun zoektocht minder moeizaam was geweest. Als zij op eenvoudiger manier informatie over mooie voorbeelden konden gebruiken om hun eigen ideeën vorm te geven. Als zij ergens de kennis en ervaring over al die technische-, financiële, fiscale en ook emotionele vraagstukken voor deze vorm van organiseren bij de hand hadden kunnen hebben. Als zij, anders gezegd, meer gefaciliteerd waren om hun eigen ideaal te verwezenlijken.
Anders wonen, anders (mantel)zorgen is een onderwerp dat bij heel veel mensen leeft. Aan de keukentafel en bij een goed glas wijn worden hele mooie ideeën geboren voor de eigen of andermans oude dag. Het overgrote deel van deze ideeën komt nog niet verder dan de tekentafel. Maar alle ‘borrelpraat’ van burgers laat zien dat het denken over wonen, zorg en welzijn verandert. Het wordt steeds minder van overheid en professionals, en steeds meer iets van onszelf. Steeds meer ook wordt het iets waar we zelf regie en zeggenschap over willen hebben. Niet alleen omdat het moet, maar ook omdat het kan. Mensen hebben meer mogelijkheden om in hun eigen oude dag te investeren.
Zorg voor elkaar
Het is een uitdaging om een klimaat te scheppen waarin de creativiteit van burgers over ‘zorg voor elkaar’ kan groeien. Om een klimaat te scheppen waarin burgers daadwerkelijk kansen krijgen om hun eigen plannen te regelen en te organiseren. Meer beschikbare kennis over burgerinitiatieven en meer informatie over alle zaken die er bij komen kijken kan burgers helpen om hun ideeën daadwerkelijk te realiseren.
Pink van Veen
Voorzitter netwerk dementie regio Eindhoven
—
De organisatie van het zorgaanbod is voortdurend in beweging. Samen met u willen we in beeld brengen in welke richting de organisatie van het zorgaanbod zich ontwikkelt en wat daar de drijfveren voor zijn. Via Skipr is vorige week een vragenlijst verspreid die gemaakt is door de Erasmus Universiteit Rotterdam in samenwerking met Vilans. Dit is één van de blogs geschreven door een bestuurder die tevens geïnterviewd is voor deze vragenlijst. Wij hopen dat u de tijd neemt om deze vragenlijst in te vullen.