Onlangs noemde politiek commentator Tom-Jan Meeus kabinet-Rutte III een ‘politieke webwinkel’. De ‘bol.com-coalitie’ speelt in op deelbelangen in de samenleving, zonder ideologische lading, en probeert snel te leveren.
Ik vind het een rake typering. Toen het kabinet eind oktober aantrad, beloofde het geen nieuwe stelselhervormingen in de zorg te introduceren, maar deze wel te verbeteren. Hiervoor kreeg het bijval, want we hadden wel even genoeg van alle hervormingen.
Dat is nog steeds het geval, maar na de eerste honderd dagen van dit kabinet mis ik wel het ontbreken van een centraal idee. De 2,1 miljard voor de ouderenzorg houdt velen terecht bezig. Andere belangrijke dossiers zijn de krapte op de arbeidsmarkt, de Wet zorg en dwang, de administratieve lasten, en nu ook de Wet medezeggenschap cliënten zorginstellingen. Maar een leidende gedachte is nog niet zichtbaar.
Zeggenschap
Wat me zorgen baart, is dat het zo stil is rond persoonsvolgende zorg. In het regeerakkoord werd er niet over gesproken, en tijdens de eerste honderd dagen ook niet. In de afgelopen jaren is structureel, zij het langzaam, gewerkt aan het versterken van de positie van cliënten. Zij krijgen meer zeggenschap, waardoor zij het maatwerk kunnen krijgen waar ze al lang om vragen.
Persoonsvolgende zorg, waarbij degene die zorg nodig heeft zelf kiest van wie hij die krijgt, is de belangrijkste stimulans om een eind te maken aan aanbodgerichte zorg. En om ruimte te maken voor zorg op maat, gericht op kwaliteit van leven. Los van de vraag of het gaat om ‘zorg in natura’ of pgb-zorg. Deze agenda is nog in het geheel niet aan bod gekomen in deze eerste periode. Concrete beleidsvoornemens zijn ook niet bekend.
Onaangename stilte
Natuurlijk lopen ontwikkelingen door, gelukkig maar. Er zijn experimenten gaande met persoonsvolgende zorg in Rotterdam en Limburg, en ook in het inkoopbeleid van zorgkantoren is het een belangrijk thema. Als centraal idee biedt persoonsvolgende zorg perspectief, maar de praktijk is weerbarstig. Dat maakt juist dat er over gesproken moet worden, deze huidige stilte is onaangenaam.
De langdurige zorg is een belangrijk politiek thema. En persoonsvolgende zorg is het goede middel om de zeggenschap van mensen die er noodgedwongen gebruik van maken te versterken. Hoog tijd om dit weer met prioriteit op de politieke agenda te zetten.
Frank Bluiminck
Directeur Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland
