Ik begin schools met een Van Dale-definitie: “Besluiten om van weerskanten iets toe te geven.” U kunt hem vast raden, het betreft een definitie van het woord ‘akkoord’.
Blijkens de door het instituut van onze taal vastgelegde betekenis is, welbeschouwd, het woord niet langer van toepassing als het de aankomende hoofdlijnakkoorden zorg betreft. Daar wordt immers van ene zijden een exact bedrag aan benodigde besparingen opgelegd, en wordt van de andere zijde geëist dat zij dit links- of rechtsom aanbieden. Lukt dat niet, dan heeft de eisende partij al aangekondigd het geld elders te verhalen, overigens middels het macrobeheersingsinstrument, dat voortkomt uit een eerdere onderhandeling aan exact dezelfde tafel. Een onsmakelijk koekje van eerder onderhandeld deeg, dus.
Bejubeld instrument
De hoofdlijnakkoorden zijn een vaak bejubeld instrument uit de regeerperiode van voormalig minister Schippers. Terecht bejubeld, wat mij betreft, omdat het voor het eerst was dat er echt gezamenlijk werd gekeken naar mogelijke oplossingen voor de toenemende druk op de zorgbudgetten. Dat deed soms pijn en zal onwennig geweest zijn aan de onderhandelingstafels, maar gezamenlijk overleg en onderhandeling is wat mij betreft de enige manier om in onze zeer complexe sector tot oplossingen te komen. Ik heb dan ook jaren verkondigd graag ook een farma-hoofdlijnenakkoord te willen.
Daar kom ik nu van terug. Althans, als de totstandkoming ervan verloopt volgens de lijnen zoals in het regeerakkoord uitgezet: haal de budgetdoelstelling, anders verhalen we het wel elders.
Contraproductief
Laat ik duidelijk zijn, het gaat mij niet om de beoogde besparing. Sterker, het zou zomaar kunnen dat een daadwerkelijke onderhandeling grotere besparingen oplevert dan een zoektocht naar het behalen van een vooraf, unilateraal vastgesteld, exact bedrag. Maar het mag niet louter een zoektocht naar geld zijn. Het moet een gezamenlijke exercitie zijn waarin gezocht wordt naar verbeteringsmogelijkheden, naar zinnige besparingen, naar efficiënte, nieuwe samenwerkingsvormen.
Een richting aangeven is daarbij noodzakelijk. Vooraf moet glashelder zijn waarop de uitkomst van de onderhandelingen afgerekend moeten en mogen worden. En dat kan eenvoudig. Er zijn in het verleden meer dan genoeg rapporten verschenen over inefficiënties in ons stelsel, over uiteenlopende besparings- en verbeteringsmogelijkheden. Dwing af dat men die mogelijkheden benut, gebruik dat als richting.
Verkeerde prikkel
Een exact geldbedrag is echter een verkeerde prikkel. Het biedt aan beide partijen de mogelijkheid om een eenvoudige, zij het wellicht pijnlijke invuloefening te doen, waarbij kwaliteit en efficiëntie zeker niet per se van belang zijn. Snijden waar men het minste tegenstand biedt is dan een logische optie. Maar gebrek aan tegenstand is geen indicator van gebrek aan nut. Het zal dus voorkomen dat bezuinigd wordt waar dat eigenlijk helemaal niet kan, terwijl inefficiënties en systeemfouten blijven voortbestaan omdat zij eenvoudigweg teveel, vocale voorstanders kennen. Dat is, ik zeg dat maar onomwonden, een fout uitgangspunt.
Alternatief
Het lijkt er daarmee op dat, in ieder geval waar het de curatieve zorg betreft, dit kabinet niet actief wenst te regeren. De doelstelling is duidelijk, is die behaald, dan zijn we klaar, zo lijkt het devies van dit regeerakkoord.
Ik zou echter graag een alternatief willen bieden, op basis waarvan ik maar wat graag de onderhandelingen voor een farma-hoofdlijnenakkoord zou willen aangaan. Laten we om de tafel gaan en als doelstelling nemen alle inefficiënties weg te nemen, alle zinnige besparingskansen te benutten en alle mogelijkenieuwe, besparende én verbeterende maatregelen te vinden en te implementeren. Alleen zo kunnen we zowel budgetimpact áls kwaliteit garanderen.
Blijkt de farmaceutische sector dan nog niet in staat deze onderhandelingsdoelstellingen te halen, dan mag en moet er actief geregeerd worden. Dan mogen en moeten er unilaterale maatregelen worden opgesteld door het kabinet, die eenzijdig besparingen afdwingen. Als wij niet in staat zijn om tot een akkoord te komen, om van onze kant iets toe te geven, dan vind ik dat niet meer dan logisch.
General manager Novo Nordisk
