Nog steeds hebben mensen met een beperking in Nederland een grote achterstand op de arbeidsmarkt. Dat schrijft het College voor de Rechten van de Mens in zijn jaarlijkse rapportage over de naleving van het VN-verdrag voor mensen met een beperking. Dat wisten we natuurlijk allang, maar waar ligt het aan?
Het ontbreekt niet aan goede bedoelingen. In Nederland worden heel veel maatregelen genomen om de arbeidsmarkt toegankelijker te maken. Denk aan de Participatiewet, de banenafspraken, re-integratietrajecten en beschutte werkplekken. Maar de optelsom blijft steeds hetzelfde: al die maatregelen leiden niet tot het gewenste resultaat.
Capaciteiten
Mensen met een beperking komen moeilijk aan een baan. Dat geldt nog het meest voor mensen die na het afronden van het voortgezet speciaal onderwijs onvoldoende kennis en vaardigheden hebben om een mbo-opleiding te volgen of in een reguliere baan aan het werk te gaan. Zij hebben meer tijd nodig om zich te ontwikkelen. En banen die aansluiten bij de capaciteiten waarover zij wel beschikken. Met extra tijd en begeleiding op het werk kunnen ze die vaak heel goed invullen.
Moet er nu weer een nieuwe maatregel worden genomen? In het regeerakkoord wordt aangekondigd dat de loonkostensubsidie wordt vervangen door loonkostendispensatie. Dat betekent dat werkgevers mensen met een beperking minder dan het minimum loon mogen betalen. Zij gaan daardoor flink in inkomen achteruit en zijn straks opnieuw afhankelijk van de gemeente. Ik hoop dat deze maatregel van tafel gaat als de Tweede Kamer volgende week debatteert met minister Koolmees (SCW) over de begroting.
Taken
Wat dan wel? Ik denk dat we moeten gaan experimenteren. De tijd is er rijp voor, nu er een groeiend personeelstekort is in sectoren als de ouderenzorg. Werkgevers kunnen kijken of functies zijn op te delen in taken. Sommige daarvan kunnen mensen met een beperking misschien niet uitvoeren, andere heel goed. Maak zichtbaar welke vaardigheden zij in de praktijk ontwikkelen, door hen praktijkverklaringen te geven. Met die praktijkverklaringen kunnen zij, net als met een diploma, aantonen wat ze kunnen. En beloon hen financieel. Laat hen bijvoorbeeld 70 procent van het geld wat zijn verdienen houden, ook als zij een uitkering krijgen. Als ze op 110 procent van het minimumloon zitten, dan kunnen ze zonder uitkering verder.
Beschutte werkplekken
Op dit moment zijn gemeenten verplicht om 30.000 beschutte werkplekken te organiseren. Als het hen lukt, hebben zij vaak moeite om geschikte kandidaten te vinden. De minister wil hen nu verplichten nog 20.000 beschutte werkplekken te realiseren. De gehandicaptensector heeft ruime ervaring met het creëren van werksituaties die zijn toegesneden op de mogelijkheden mensen met een beperking. Laat ons helpen die beschutte werkplekken vorm te geven. Dan zorgen wij er ook voor dat er mensen zijn die ze kunnen invullen.
Directeur Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland
