In mijn vorige blog liet ik de bedrijfsmatige en medische resultaten zien zoals door de Martini Klinik in Hamburg (MK) naar buiten worden gebracht en verwoord zijn in een Harvard-case. Het zijn indrukwekkende resultaten, maar hoe zijn die tot stand gekomen?
Er worden in de case meerdere factoren beschreven die mede aanleiding zijn voor de resultaten van de Martini Klinik, echter zonder dat een directe, één op één, relatie met de resultaten wordt genoemd. Wel is er een opsomming van zaken waarin deze Martini Klinik zich onderscheidt van andere zorginstellingen en die lijken bij te dragen aan hun gunstige resultaten. Ik heb ze gerangschikt naar vier kernthema’s van Value-Based Health Care.
Patiëntwaarde
Het initiatief van de MK is gebaseerd op de wens om voor een omschreven groep patiënten met prostaatkanker steeds betere behandeluitkomsten te leveren. Daarbij worden de patiënten actief betrokken: alle patiënten worden vóór de operatie benaderd met informatie en na de operatie gestructureerd gevolgd met checklists door verpleegkundigen en artsen. Zo worden ze bevraagd naar hun bevindingen en wat er beter kan. Iedere maand worden meer dan 1500 questionnaires naar patiënten verzonden.
Teamwerk
De specifieke stafstructuur en teamcultuur is gericht op vermeerdering van klinische ervaring en continue verbetering van de diagnostiek en behandeling van de patiënten. Lidmaatschap van de staf wordt gezien als werken aan een levensvervulling en men wil van en met elkaar leren, ongeacht senioriteit.
Verder valt op dat de staf geleidelijk gegroeid is naar een team met 10 specifiek geschoolde urologen die alle behandelingen zelf doen. Iedere uroloog heeft zelf minstens 300 operaties verricht. De verpleegkundige zorgverlening vindt plaats door een staf van gespecialiseerde verpleegkundigen. Iedere patiënt heeft een vast aanspreekpunt.
Er is een ondersteuning door een multidisciplinair team van specialisten (anesthesie, radiologie, radiotherapie, pathologie, psychologie). Er zijn meerdere en zeer gestructureerde overlegmomenten met als doel van elkaar én van anderen te leren en verbeteringen snel in hun praktijk te implementeren.
Uitkomsten
Het team heeft een betekenisvolle set van uitkomstindicatoren opgesteld waarbij gebruik wordt gemaakt van terugkoppeling van de patiënten en van evidence-based inzichten. Er is veel aandacht voor continue verbetering van de behandelresultaten voor die groep patiënten. In concreto is er veel aandacht voor het herstelproces en de langere termijn gezondheid. Er is een duidelijke wens om complicaties, her-operaties en nabehandeling zo veel mogelijk te voorkomen en de kwaliteit van leven te bevorderen door focus op behoud van continentie en erectiefunctie.
Er is gekozen voor sterk gestandaardiseerde zorgverlening ter voorkoming van grote variatie in uitkomsten. De resultaten worden periodiek geanalyseerd en de uitkomsten worden opgepakt als verbeterinitiatieven in een leercyclus. Zo zijn er periodieke onderlinge benchmarks aangaande percentages vrije snijvlakken, bloedverlies en zenuw-sparing bij de operaties en worden data gekoppeld van bijvoorbeeld zenuwsparende operaties aan het gebruik van incontinentieluiers. De uitkomsten worden intern besproken en gerapporteerd op de website en in folders. Patiënten kunnen zich middels de uitkomstenrapportages op voorhand verdiepen in de geboden kwaliteit.
Kwaliteitsafspraken
De overkoepelende zorgorganisatie én de verzekeraar hebben de omstandigheden gefaciliteerd voor de aanpak door Martini Klinik. Aan de basis daarvan lag een interne portfolioanalyse waarbij gekeken werd naar de relatieve case mix index per specialisme in relatie tot de winstgevendheid. Met zorgverzekeraars werd een set van financiële en kwalitatieve afspraken gemaakt, waaronder bijvoorbeeld de verplichting iedere complicatie binnen 3 maanden zonder extra honorering te behandelen tegen een vergoeding van 95 procent van de gangbare DRG-tarieven.
Ook de aanstellingsovereenkomsten met de individuele urologen bevatten kwaliteitscriteria. Alle stafleden zijn gelijke in rang, en er is een doordacht egalitair beloningsbeleid; er is een gelijke honorering bij voldoen aan (kwaliteits)criteria en een bonus op grond van volume, kwaliteit en wetenschappelijke output. Deze laatste wordt vervolgens gepoold gelijk verdeeld onder de urologen. Er is veel tijd ingeruimd voor gestructureerde overlegstructuren die een basis vormen voor het halen van de kwaliteitscriteria en de innovatieve verbeterinitiatieven.
Work in progress
De Martini Klinik is een prachtige case om te zien hoe value based healthcare kan worden opgebouwd, wetend dat het work in progress is. De mensen van de Martini Klinik tonen grote bereidheid om te leren, te inspireren en duidelijk te laten zien waar ze wel en niet goed in zijn. Het is zo een oproep aan allen, in Nederland en elders, om dit ook te gaan doen en te tonen waarin men heel goed in is en/of wil worden, zodat patiënten echt kunnen gaan kiezen.
Lid van de adviesraad van het Value Based Health Care Center Europe
